Gehoorverlies wordt vaak gezien als een puur auditief probleem. Maar wist je dat slechter horen ook invloed kan hebben op je evenwicht? Vooral bij ouderen kan gehoorverlies leiden tot een verhoogd valrisico. In deze blog duiken we dieper in de relatie tussen gehoor en balans, en waarom het zo belangrijk is om gehoorverlies tijdig te signaleren en behandelen. Zeker voor ouderen, voor wie een val ernstige gevolgen kan hebben, is bewustwording essentieel.
De rol van gehoor in ons evenwichtssysteem
Ons evenwicht wordt geregeld door een complex samenspel van drie systemen: het visuele systeem (ogen), het proprioceptieve systeem (informatie uit spieren en gewrichten) en het vestibulaire systeem (evenwichtsorganen in het binnenoor). Maar wat veel mensen niet weten, is dat ook het gehoor indirect bijdraagt aan onze balans.
Geluiden geven ons informatie over onze omgeving. Denk aan het geluid van voetstappen, een naderende fietser of het ruisen van de wind. Dit helpt ons oriënteren in de ruimte. Wanneer je gehoor minder wordt, mis je die extra signalen. Dat kan ertoe leiden dat je je minder zeker voelt, of sneller uit balans raakt in onvoorspelbare situaties.
Gehoorverlies en verstoorde balans
Bij ouderen is gehoorverlies vaak geleidelijk. Maar naarmate het gehoor verder achteruitgaat, neemt de druk op de andere evenwichtssystemen toe. Dit kan leiden tot:
- Duizeligheid of een onzeker gevoel bij het lopen
- Langzamer bewegen of schuifelend lopen
- Problemen met oriëntatie, vooral in drukke of onbekende omgevingen
- Grotere afhankelijkheid van visuele input, waardoor balansproblemen toenemen in het donker
Onderzoeken tonen aan dat ouderen met gehoorverlies een verhoogd risico lopen op vallen. In sommige studies is zelfs een verdubbeling van het valrisico gevonden bij mensen met matig tot ernstig gehoorverlies.
Valincidenten bij ouderen: de gevolgen
Een valpartij is nooit prettig, maar bij ouderen kunnen de gevolgen ernstig zijn:
- Botbreuken, met name heupfracturen
- Verlies van zelfstandigheid
- Langdurige revalidatie of ziekenhuisopname
- Psychologische gevolgen zoals valangst en sociale isolatie
Preventie van valincidenten is daarom een belangrijk onderdeel van ouderenzorg. Het herkennen en aanpakken van gehoorverlies speelt daarin een grotere rol dan vaak gedacht.
Waarom wordt gehoorverlies vaak over het hoofd gezien?
Veel ouderen wennen aan hun verminderde gehoor. Ze compenseren met liplezen, harder praten of vermijden situaties met veel achtergrondgeluid. Omdat gehoorverlies vaak geleidelijk ontstaat, wordt het soms pas opgemerkt als het al vergevorderd is.
Daarnaast is er nog altijd een zekere terughoudendheid als het gaat om het dragen van hoortoestellen. Ouderen schamen zich soms of denken dat hoortoestellen ingewikkeld zijn in gebruik. Maar moderne hoortoestellen zijn discreet, gebruiksvriendelijk en kunnen veel bijdragen aan veiligheid en levenskwaliteit.
Wat kun je doen om het risico te verkleinen?
1. Laat je gehoor regelmatig testen
Een gehoortest is snel en pijnloos. Veel audiciens bieden gratis gehoortests aan. Zeker als je merkt dat je gesprekken lastig volgt of mensen vaak moet vragen iets te herhalen, is het tijd voor actie.
2. Draag indien nodig een hoortoestel
Hoortoestellen verbeteren niet alleen je communicatie, maar helpen je ook beter oriënteren in je omgeving. Je hoort weer waar geluiden vandaan komen, en dat geeft rust en vertrouwen.
3. Zorg voor goede verlichting en veilige looproutes in huis
Omdat mensen met gehoorverlies vaak meer op visuele informatie vertrouwen, is goede verlichting belangrijk. Verwijder losse kleedjes en zorg voor voldoende steunpunten, zoals trapleuningen.
4. Combineer met evenwichtstraining
Fysiotherapeuten kunnen helpen bij balansoefeningen. Ook yoga of tai chi zijn effectieve manieren om evenwicht en lichaamsbewustzijn te trainen.
5. Overweeg hulpmiddelen
Soms kunnen kleine aanpassingen, zoals een rollator of antislipzolen, helpen om valgevaar te beperken. Ook technische hulpmiddelen zoals valdetectiehorloges bieden extra veiligheid.
De rol van de audicien
Een goede audicien kijkt verder dan alleen het gehoorverlies. Bij Horend Goed bijvoorbeeld, nemen we de tijd voor een volledig gesprek over je leefstijl, zorgen en wensen. We denken mee over hooroplossingen die passen bij jouw situatie én comfortniveau. Daarbij houden we ook rekening met factoren zoals balans en mobiliteit.
We kunnen hoortoestellen leveren met extra functies die je veiligheid bevorderen, zoals richtinggevoeligheid, omgevingsgeluidoptimalisatie en zelfs valdetectie (in combinatie met apps of accessoires).
Samengevat
Gehoorverlies is meer dan alleen niet goed kunnen horen. Zeker bij ouderen heeft het invloed op zelfvertrouwen, sociale interactie én balans. Het verhoogde risico op vallen maakt het des te belangrijker om gehoorproblemen tijdig te signaleren en aan te pakken.
Of je nu lichte gehoorklachten hebt of al langer twijfelt over een hoortoestel: weet dat goede gehoorzorg ook bijdraagt aan je fysieke veiligheid. En dat is misschien wel de belangrijkste reden om vandaag nog een afspraak te maken.
Bij Horend Goed staan we voor je klaar. Persoonlijk, professioneel en zonder poespas. Want jouw veiligheid en welzijn staan bij ons voorop.
