Een kind dat ’s nachts huilt en zich voortdurend aan z’n oor grijpt. Een volwassene met plotselinge oorpijn, koorts en een drukkend gevoel in het hoofd. Grote kans dat we het hier hebben over een middenoorontsteking. Maar wat is dat eigenlijk precies? En belangrijker: wat kun je eraan doen?
In deze blog leggen we je op een begrijpelijke manier uit wat een middenoorontsteking is, hoe je het herkent, wat de oorzaak kan zijn, en wat je kunt doen om het te voorkomen. En ja, we hebben het natuurlijk ook over het belang van goede gehoorbescherming én zwemdoppen.
Het middenoor: waar zit dat dan?
Je oor bestaat uit drie delen: het buitenoor (wat je kunt zien en voelen), het middenoor (achter het trommelvlies), en het binnenoor (waar het slakkenhuis en de gehoorzenuw zitten).
Het middenoor is een met lucht gevulde ruimte waarin de gehoorbeentjes zich bevinden – hamer, aambeeld en stijgbeugel – die trillingen van het trommelvlies doorgeven aan het binnenoor. Het staat in verbinding met je neus-keelholte via de buis van Eustachius, die zorgt voor de drukregulatie.
Wat gebeurt er bij een middenoorontsteking?
Bij een middenoorontsteking – of otitis media – raakt het middenoor ontstoken, meestal door een virus of bacterie. De buis van Eustachius raakt verstopt, waardoor slijm, pus of vocht niet goed kan worden afgevoerd. Hierdoor ontstaat druk, en dat veroorzaakt die bekende oorpijn.
De ontsteking kan acuut zijn (plotseling, heftig) of chronisch (langdurig of steeds terugkerend). Soms scheurt het trommelvlies door de druk, wat pijnlijk klinkt, maar het verlicht de klachten vaak direct omdat de druk wegvalt.
Hoe herken je een middenoorontsteking?
De symptomen kunnen per persoon verschillen, maar veelvoorkomende signalen zijn:
- Plotselinge, stekende oorpijn
- Koorts
- Slechter horen aan het aangedane oor
- Drukgevoel of vol gevoel in het oor
- Kinderen die aan hun oor trekken of huilerig zijn
- Evenwichtsproblemen
- Soms: vocht of pus dat uit het oor loopt (bij een trommelvliesperforatie)
Bij baby’s en jonge kinderen zijn de signalen vaak subtieler: huilen, slecht drinken, slecht slapen of onverklaarbare koorts. Middenoorontstekingen komen bij kinderen veel vaker voor dan bij volwassenen, omdat hun buis van Eustachius nog korter en smaller is.
Hoe ontstaat het?
De oorzaak is meestal een verkoudheid of luchtweginfectie. Die zorgt voor zwelling en verstopping van de buis van Eustachius. Bacteriën of virussen krijgen dan vrij spel in het vocht dat zich ophoopt in het middenoor.
Andere oorzaken of risicofactoren zijn:
- Zwemmen zonder goede gehoorbescherming (daar komen we zo op terug)
- Roken of meeroken
- Allergieën
- Reflux (bij baby’s)
- Grote keel- of neusamandelen
- Verzwakt immuunsysteem
Is een middenoorontsteking besmettelijk?
Niet de ontsteking zelf, maar wél de verkoudheid of virusinfectie die eraan voorafgaat. Dat betekent dat kinderen elkaar in de crèche of op school makkelijk kunnen aansteken – met een verkoudheid die later kan leiden tot een middenoorontsteking.
Wat kun je eraan doen?
In de meeste gevallen geneest een middenoorontsteking vanzelf binnen een paar dagen tot een week. Maar dat maakt het niet minder vervelend. Gelukkig zijn er manieren om de pijn en klachten te verlichten:
- Pijnstilling met paracetamol of ibuprofen
- Warmte (bijv. een warm washandje tegen het oor)
- Voldoende drinken, zeker bij kinderen
- Neusspray om de doorgang van de buis van Eustachius te verbeteren
In sommige gevallen schrijft de huisarts antibiotica voor, maar dat gebeurt meestal alleen als de klachten ernstig zijn, lang aanhouden of telkens terugkeren.
Wanneer naar de dokter?
Neem contact op met de huisarts als:
- De pijn of koorts na drie dagen niet afneemt
- Er vocht of pus uit het oor komt
- Je kind jonger is dan zes maanden en je vermoedt een oorontsteking
- Je kind regelmatig oorontstekingen heeft
- Er sprake is van gehoorverlies
Wat als het steeds terugkomt?
Bij kinderen met veel terugkerende middenoorontstekingen wordt soms gekozen voor het plaatsen van buisjes in het trommelvlies. Die zorgen ervoor dat het vocht goed kan worden afgevoerd en dat er minder snel druk ontstaat in het middenoor. Vaak verdwijnen de buisjes na verloop van tijd vanzelf.
Wat heeft zwemmen ermee te maken?
Water dat in het oor blijft zitten, kan de gehoorgang irriteren of infecties veroorzaken. Vooral bij kinderen met buisjes is het belangrijk om water zoveel mogelijk buiten te houden. En ja – daar zijn zwemdoppen ideaal voor.
Zwemdoppen op maat sluiten perfect af, zijn comfortabel en zorgen ervoor dat je kind veilig kan blijven zwemmen zonder telkens oorproblemen. Ze zijn verkrijgbaar in allerlei kleuren en zelfs te versieren met glitters en plaatjes – succes gegarandeerd.
Bij Horend Goed kun je op woensdagmiddag (14:00 uur tot 17:00 uur) en zaterdag (de hele dag) zonder afspraak langskomen tijdens de zwemdoppeninloop. Onze specialisten staan dan voor je klaar om op maat gemaakte zwemdoppen aan te meten.
Geen tijd? Dan zijn universele zwemdopjes of een zwemhoofdband een goede tijdelijke oplossing, bijvoorbeeld voor vakantie of zwemles.
Kun je het ook voorkomen?
Niet altijd, maar je kunt wel veel doen om het risico te verkleinen:
- Houd de neus van kinderen goed schoon (spoelen met zoutoplossing helpt)
- Zorg voor voldoende frisse lucht
- Voorkom passief roken
- Gebruik bij kinderen met buisjes altijd zwemdoppen
- Reinig oren niet met wattenstaafjes (liever een Bebird, als je iets wilt zien én veilig wilt blijven)
Tot slot
Een middenoorontsteking is ontzettend vervelend, zeker bij jonge kinderen. Maar het is gelukkig meestal onschuldig en goed te behandelen. Wel is het belangrijk om er alert op te zijn – vooral als het vaker voorkomt, of als er sprake is van gehoorverlies.
Wil je meer weten over zwemdoppen of gehoorbescherming bij kinderen? Of ben je benieuwd hoe je gehoorproblemen door water kunt voorkomen? Neem gerust even contact op – we helpen je graag verder. Ook bij oorpijn, voorlichting en tips voor het hele gezin.
Je oren verdienen aandacht. Ook als je nog klein bent.
