Tympanometr. Brzmi to prawie jak instrument z filmu science fiction lub coś, czego używa się do strojenia satelitów. W rzeczywistości jest to urządzenie medyczne, które ma ogromne znaczenie dla słuchu i zdrowia uszu. Jest on używany przez audiologów, laryngologów, a czasem także przez lekarzy pierwszego kontaktu do badania stanu błony bębenkowej i ucha środkowego.
Ale do czego dokładnie służy tympanometr? Dlaczego warto wykonać taki test? I co właściwie mówią jego wyniki? Czas poznać świat ciśnienia powietrza, błony bębenkowej i sygnałów dźwiękowych.
Co to jest tympanometr?
Tympanometr to urządzenie mierzące ruchomość błony bębenkowej. Błona bębenkowa to cienka membrana, która zbiera wibracje dźwiękowe i przekazuje je do kosteczek słuchowych w uchu środkowym. Jeśli coś jest nie tak z tą błoną lub jeśli występują problemy w uchu środkowym (takie jak płyn lub zablokowanie trąbki Eustachiusza), słuch może ulec znacznemu pogorszeniu.
Wspaniałą rzeczą jest to, że tympanometr może to wszystko wykryć bez nacinania lub nakłuwania ucha. Jest to całkowicie bezbolesne badanie, choć czasami może wydawać się nieco dziwne.
Jak działa badanie?
Badanie tympanometrem nazywane jest tympanometrią. Podczas badania specjalista umieszcza w uchu miękką nakładkę w kształcie stożka. Nakładka ta jest połączona z urządzeniem i szczelnie zamyka przewód słuchowy.
Następnie do ucha wprowadzane jest niewielkie ciśnienie powietrza, a urządzenie emituje cichy sygnał dźwiękowy. Błona bębenkowa reaguje na zmianę ciśnienia, przesuwając się do wewnątrz lub na zewnątrz. Tympanometr mierzy, jak płynnie i szybko to się dzieje.
Wynik jest przedstawiony na wykresie - tympanogramie - który pozwala specjaliście zobaczyć, czy błona bębenkowa porusza się normalnie, czy jest zbyt sztywna lub elastyczna.
Dlaczego ruch błony bębenkowej jest tak ważny?
Błona bębenkowa jest jak brama dla dźwięku do ucha środkowego. Jeśli błona porusza się płynnie, wibracje dźwiękowe są prawidłowo przekazywane do kosteczek słuchowych, a następnie do ślimaka w uchu wewnętrznym.
Jeśli jednak błona bębenkowa jest zbyt ciasna, na przykład z powodu stanu zapalnego lub płynu za błoną bębenkową, wibracje te są tłumione i słyszysz gorzej. To samo dotyczy sytuacji, gdy błona bębenkowa jest zbyt słaba, na przykład z powodu dziury lub uszkodzenia.
Co może wykryć tympanometr?
Tympanometr jest szczególnie przydatny do wykrywania:
- Wilgoć za błoną bębenkową (np. po infekcji ucha środkowego)
- Zablokowanie trąbki Eustachiusza, co powoduje, że ciśnienie w uchu środkowym nie jest prawidłowo regulowane.
- Uszkodzenie lub bliznowacenie błony bębenkowej
- Sztywne kosteczki słuchowe(otoskleroza)
- Zbyt duża płynność, np. z powodu pękniętej błony bębenkowej
Urządzenie może więc wiele powiedzieć, ale nie daje pełnej diagnozy. Zazwyczaj lekarz lub audiolog wykorzystuje wynik jako część szerszego badania słuchu.
Uczucie podczas testu
Dla większości osób tympanometria nie jest bolesna, ale może być nieco dziwna. Możesz odczuwać lekki ucisk w uchu, tak jakbyś był w samolocie i twoje uszy „wyskoczyły". Sygnał dźwiękowy emitowany przez urządzenie jest cichy, ale wyraźnie słyszalny.
Dzieci czasami uważają to za ekscytujące, ale zwykle zajmuje to tylko kilka sekund na ucho. Często pomaga wyjaśnienie przez rodzica, że „ucho zostanie krótko zbadane za pomocą specjalnego manekina pomiarowego" - brzmi to nieco przyjaźniej.
Tympanometria u dzieci
U dzieci tympanometria jest często stosowana w celu sprawdzenia obecności płynu za błoną bębenkową, co jest powszechne u małych dzieci. Płyn ten może powodować utratę słuchu i, jeśli pozostanie przez dłuższy czas, wpływać na rozwój mowy i języka.
Test jest tak krótki i prosty, że można go łatwo wykonać nawet u małych dzieci i przedszkolaków. Czasami jest nawet wykonywane jako część rutynowego badania kontrolnego u dzieci, które miały wiele infekcji ucha.
Rezultat: wykres pełen informacji
Po zakończeniu testu z urządzenia wysuwa się wykres. Wygląda jak rodzaj wzgórza lub po prostu płaska linia.
- Typ A: przyjemny, ostry szczyt w środku - oznacza to, że błona bębenkowa porusza się normalnie.
- Typ B: płaska linia - często oznaka płynu za błoną bębenkową lub dziury w błonie bębenkowej.
- Typ C: szczyt znajduje się daleko po lewej stronie - zwykle wskazuje to na podciśnienie w uchu środkowym, często spowodowane problemami z trąbką Eustachiusza.
Specjalista łączy te informacje z innymi testami i objawami, aby wyciągnąć wnioski.
Co dzieje się po badaniu?
Jeśli wynik jest prawidłowy, może to być uspokajające: błona bębenkowa działa tak, jak powinna. Jeśli występują nieprawidłowości, lekarz może podjąć decyzję o dalszych badaniach lub leczeniu. Może to obejmować przepisanie leków lub umieszczenie rurki w błonie bębenkowej u dzieci.
Czasami tympanometria jest również powtarzana w celu sprawdzenia, czy leczenie jest skuteczne. Na przykład po założeniu rurki lub po kuracji antybiotykowej w przypadku infekcji ucha.
Dlaczego nie każdy ma w szafie tympanometr?
Chociaż urządzenie jest niezbędne w protetyce słuchu, nie jest to narzędzie do samodzielnego użytku. Odczyt i interpretacja wykresu wymaga doświadczenia i wiedzy. Co więcej, pomiar jest wiarygodny tylko wtedy, gdy ucho jest wolne od woskowiny, ponieważ może ona wpływać na wynik. Z tego względu test zawsze powinien być wykonywany przez osobę przeszkoloną w tym zakresie.
Korzyści z tympanometrii
- Bezboleśnie i szybko
- Zapewnia natychmiastowy wgląd w stan ucha środkowego
- Odpowiedni dla wszystkich grup wiekowych
- Może być powtarzany bez ryzyka
- Pomaga wykryć problemy z uszami, które mogłyby zostać przeoczone podczas samego badania słuchu.
Ograniczenia
Chociaż test może wiele zmierzyć, nie mówi nic o funkcjonowaniu ucha wewnętrznego lub nerwu słuchowego. Do tego potrzebne są inne testy, takie jak audiogram tonalny. Tak więc prawidłowy wynik tympanometrii nie oznacza automatycznie, że słuch jest doskonały - ale jest to ważny krok w badaniu.
Podsumowując
Tympanometr może mieć skomplikowaną nazwę, ale w rzeczywistości jest to bardzo przyjazne urządzenie, które może wiele powiedzieć o twoich uszach w ciągu kilku sekund. Niezależnie od tego, czy cierpisz na uczucie ucisku, masz częste infekcje ucha, czy po prostu chcesz wiedzieć, czy Twoja błona bębenkowa nadal porusza się płynnie: ten test może zapewnić wiele jasności.
Więc jeśli kiedykolwiek dostaniesz małą nakładkę do ucha u audiologa lub laryngologa i usłyszysz cichy sygnał dźwiękowy, teraz wiesz: zapoznajesz się z tympanometrem - twoje uszy będą szczęśliwe.
