Często słyszysz ten termin: decybele. Na koncertach, w samolotach, w odniesieniu do ochrony słuchu lub przy zakupie odkurzacza. Ale co to dokładnie oznacza? Czym jest decybel, skąd się bierze i dlaczego jest tak ważny, gdy mówimy o słuchu i dźwięku?
Na tym blogu zagłębiamy się w świat decybeli w przystępny sposób. Nie jest to sucha lekcja nauki, ale przydatne wyjaśnienia, które pomogą lepiej zrozumieć dźwięk i ochronę słuchu.
Dźwięk: wibracje w powietrzu
Aby zrozumieć, czym jest decybel, przyjrzyjmy się najpierw samemu dźwiękowi. Dźwięk to nic innego jak wibracje poruszające się w powietrzu (lub innym medium). Ucho wychwytuje te wibracje, a mózg przekształca je w „dźwięk”.
Niektóre wibracje są miękkie, inne twarde jak skała. Pomyśl o różnicy między szelestem liści a rykiem myśliwca. Głośność lub cichość dźwięku wyrażamy w decybelach (dB).
OK, ale czym w takim razie jest decybel?
Decybel to jednostka reprezentująca siłę dźwięku. Nie jest to jednak zwykła skala, do jakiej można się przyzwyczaić. Jest to skala logarytmiczna. Brzmi to skomplikowanie, ale oznacza po prostu: na każde 10 decybeli więcej, dźwięk staje się 10 razy bardziej intensywny.
Więc:
- 30 dB nie jest „trochę głośniejsze” niż 20 dB, ale 10 razy bardziej intensywne
- 40 dB jest 100 razy bardziej intensywne niż 20 dB
Brzmi to nielogicznie, ale to dlatego, że nasz słuch działa logarytmicznie. Podwojenie głośności odbieramy nie jako „dwa razy głośniej”, ale jako „trochę głośniej”. Skala decybeli jest więc odpowiednio dostosowywana.
Co te liczby oznaczają w praktyce?
Tylko kilka przykładów, aby to skonkretyzować:
- 10 dB: oddychanie
- 20 dB: szept
- 30 dB: cichy szelest
- 40 dB: cicha biblioteka
- 60 dB: normalna rozmowa
- 85 dB: duże natężenie ruchu
- 100 dB: koncert rockowy (bez zatyczek do uszu!)
- 120 dB: syrena krótkiego zasięgu
- 140 dB: myśliwiec w odległości 30 metrów
Od 85 decybeli ryzyko uszkodzenia słuchu staje się realne w przypadku długotrwałego narażenia na hałas. Dlatego jest to również granica, przy której ochrona słuchu staje się obowiązkowa w miejscu pracy.
Ponadto, dlaczego czasami słyszy się „A” po dB?
Czasami można spotkać się z określeniem „dB(A)”. Jest to zmodyfikowana jednostka miary, w której dźwięk jest ważony w oparciu o to, jak odbiera go ludzkie ucho. Nie wszystkie częstotliwości słyszymy równie dobrze. Skala dB(A) odfiltrowuje częstotliwości, na które nasze ucho jest mniej wrażliwe, dzięki czemu uzyskuje się bardziej realistyczny obraz tego, czego dana osoba naprawdę doświadcza pod względem siły dźwięku.
W większości sytuacji związanych ze słuchem stosuje się dB(A). Na przykład podczas pomiaru hałasu ulicznego, maszyn lub głośności festiwalu.
Jaki jest problem ze zbyt dużą ilością decybeli?
Nasze uszy są wrażliwe. I choć są one w stanie znieść wiele, długotrwała ekspozycja na głośne dźwięki jest naprawdę szkodliwa. Wszystko powyżej 85 dB może z czasem spowodować uszkodzenie słuchu. A im głośniejszy dźwięk, tym krótszy czas potrzebny do wystąpienia uszkodzenia:
- Przy 85 dB można słuchać przez około 8 godzin bez uszkodzeń
- Przy 100 dB jest to tylko 15 minut
- Przy natężeniu 110 dB użytkownik jest zagrożony już po kilku minutach
I to wciąż bez uwzględnienia indywidualnej wrażliwości. Niektórzy ludzie odczuwają objawy nawet przy krótszej ekspozycji lub przy niższych poziomach głośności.
Jakiego rodzaju uszkodzeń słuchu można się nabawić?
Najpopularniejsze formy to:
- Szumy uszne (ciągły pisk, syk lub szum w uchu)
- Nadwrażliwość na dźwięk (nadwrażliwość na dźwięk)
- Percepcyjna utrata słuchu (trwałe uszkodzenie komórek rzęsatych w uchu wewnętrznym)
Uszkodzenia te są zazwyczaj nieodwracalne. To, co jest zepsute, nie ulega poprawie. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, taka jak ochrona słuchu.
Jak mierzy się decybele?
Istnieją przydatne aplikacje, które pozwalają w przybliżeniu zmierzyć poziom hałasu w otoczeniu, ale profesjonalny pomiar jest wykonywany za pomocą decybelomierza. Dokładnie mierzy on poziom hałasu w danym miejscu. Może to być przydatne w miejscach pracy, salach koncertowych, salach lekcyjnych, a nawet żłobkach.
Producenci urządzeń coraz częściej informują również o tym, ile dB wytwarza dane urządzenie. Pomyślmy o odkurzaczach, zmywarkach lub klimatyzatorach.
Ochrona słuchu: co naprawdę pomaga?
Jeśli chcesz chronić swój słuch, dobrze jest wiedzieć, jak dobrze coś tłumi. Środki ochrony słuchu często mają wartość SNR: jest to średnie tłumienie w dB, które oferuje produkt. Załóżmy, że jesteś na festiwalu z hałasem 100 dB i nosisz zatyczki do uszu o SNR 25 dB. To nadal pozostawia 75 dB docierających do błony bębenkowej - o wiele bezpieczniej.
Do codziennego użytku można wybrać jedną z następujących opcji:
- Uniwersalne zatyczki do uszuidealne na festiwale, koncerty, podróże
- Zatyczki do uszu wykonane na zamówieniedla muzyków, DJ-ów, pracowników wykonujących głośne zawody
- Nauszne środki ochrony słuchu: jak nauszniki, dla dzieci lub przy bardzo wysokim poziomie głośności
Uwaga: zatyczki do uszu muszą być dobrze osadzone w uchu, aby zapewnić tłumienie. Źle umieszczone zatyczki ledwo tłumią.
Co możesz zrobić, aby uratować swoje uszy?
Oto kilka praktycznych wskazówek:
- Zawsze bierz zatyczki do uszu na festiwale, koncerty lub do klubów
- Nie stój blisko głośników
- Daj swoim uszom odpocząć podczas długiego dnia pełnego hałasu
- Od czasu do czasu należy wykonać test słuchu nawet jeśli nie masz żadnych dolegliwości
- Używaj ochronników słuchu z filtrami muzycznymi, jeśli często słuchasz lub odtwarzasz muzykę.
- Ucz dzieci od najmłodszych lat, jakie poziomy hałasu są bezpieczne.
Powrót do podstaw
Podsumowując: decybel jest miarą natężenia dźwięku. Jest to skala logarytmiczna, która odpowiada temu, jak odczuwamy dźwięk. Im wyższa liczba decybeli, tym większe ryzyko uszkodzenia słuchu - zwłaszcza w przypadku długotrwałej ekspozycji.
Dźwięk jest wszędzie wokół nas. I to jest wspaniałe. Ale jeśli chcesz zachować słuch - a wszyscy tego chcemy - mądrze jest żyć trochę świadomie pod względem decybeli. Nie trzeba tłumić wszystkiego. Ale trochę ochrony tu i tam? Na pewno nie będziesz tego później żałować.
