Dla wielu osób poranny rytuał jest kompletny dopiero po wypiciu filiżanki parującej kawy. Albo dwóch. Albo trzech. Kofeina znajduje się w kawie, ale także w herbacie, coli, napojach energetycznych, a nawet czekoladzie. Wszyscy wiemy, że nie pozwala zasnąć, poprawia koncentrację i - co trzeba przyznać - może poprawić nastrój w ospały poniedziałkowy poranek. Ale jak kofeina wpływa na słuch?
Na tym blogu zagłębiamy się w świat kofeiny i Twoich uszu. Czy codzienna filiżanka pocieszenia jest cichym zabójcą słuchu? A może wcale nie jest taka zła?
Kofeina: jak działa na organizm?
Kofeina jest stymulantem, który aktywuje centralny układ nerwowy. Sprawia, że jesteś bardziej czujny, tymczasowo zwiększa tętno i sprawia, że czujesz się mniej zmęczony. Kofeina jest szybko wchłaniana do krwi i osiąga maksymalne stężenie w organizmie w ciągu 30-60 minut.
Wpływa na wszystkie rodzaje procesów - od ciśnienia krwi po trawienie - ale także na mózg i nerwy. A ponieważ słuch jest przetwarzany nie tylko w uszach, ale głównie w mózgu, kofeina może mieć wpływ również na to.
Co nauka mówi o kofeinie i słuchu?
Najtrudniejsze jest to, że nauka nie jest jeszcze do końca gotowa. Różne badania przyniosły różne wyniki, ale istnieją pewne interesujące wskazówki.
1. Kofeina może nasilać szumy uszne
Szumy uszne - irytujące dzwonienie lub hałas w uszach - wydają się być bardziej wyraźne u niektórych osób po wypiciu napojów zawierających kofeinę. Dzieje się tak, ponieważ kofeina stymuluje układ nerwowy, a jeśli masz już nadwrażliwe nerwy słuchowe (co często ma miejsce w przypadku szumów usznych), może to powodować dodatkową stymulację.
Nie jest to jednak czarno-białe. Inne osoby z szumami usznymi nie zauważają żadnej różnicy lub czują się lepiej z niewielką ilością kofeiny, ponieważ poprawia ona ich koncentrację. Wydaje się więc, że wszystko zależy od osoby.
2. Kofeina może opóźniać powrót do zdrowia po uszkodzeniu słuchu
Istnieje dobrze znane badanie, w którym szczury doznały tymczasowej utraty słuchu (z powodu narażenia na głośne dźwięki), po czym jednej połowie podano kofeinę, a drugiej nie. Szczury, którym podawano kofeinę, wolniej dochodziły do siebie po utracie słuchu.
Oczywiście ludzie nie są szczurami - na szczęście - ale daje to do myślenia. Zwłaszcza po festiwalu, koncercie lub innej hałaśliwej sytuacji warto na chwilę odstawić kawę. Uszy szczególnie potrzebują wtedy odpoczynku.
3. Kofeina podnosi ciśnienie krwi - a to wpływa na uszy.
Kofeina może tymczasowo podnosić ciśnienie krwi. Nie stanowi to problemu dla większości ludzi, ale jeśli masz już wysokie ciśnienie krwi lub jesteś podatny na zmiany w przepływie krwi do uszu (takie jak zawroty głowy lub nagła utrata słuchu), może to mieć na ciebie wpływ. W rzeczywistości słaby przepływ krwi w uchu wewnętrznym jest jedną z przyczyn problemów ze słuchem.
Jaka ilość kofeiny jest bezpieczna dla słuchu?
Nie ma ustalonego limitu, przy którym kofeina jest szkodliwa dla uszu, ale kluczowym słowem jest umiar. W przypadku zdrowych osób dorosłych zaleca się spożywanie nie więcej niż 400 mg kofeiny dziennie. To około czterech filiżanek kawy.
Pijesz więcej strukturalnie i zauważasz, że twoje uszy stają się bardziej wrażliwe, częściej słyszysz pisk lub odczuwasz zawroty głowy? W takim razie warto spróbować zmniejszyć spożycie alkoholu i sprawdzić, czy to coś zmieni.
Czy zbyt duża ilość kofeiny może powodować problemy ze słuchem?
Zasadniczo kofeina nie powoduje trwałego uszkodzenia słuchu. Może jednak nasilać istniejące problemy, takie jak szumy uszne, zawroty głowy lub nadwrażliwość słuchową. A w sytuacjach, w których uszy są wrażliwe - po nocnym wyjściu, w hałaśliwym środowisku pracy lub podczas choroby - mądrze jest świadomie wybierać spożycie kofeiny.
Sen również odgrywa tu pewną rolę. Słaby sen spowodowany zbyt dużą ilością kofeiny sprawia, że układ nerwowy jest bardziej zmęczony, a wtedy uszy stają się bardziej wrażliwe. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia szumów usznych, gorsze przetwarzanie dźwięku i szybsza nadmierna stymulacja.
A co z kawą bezkofeinową?
Dobre pytanie. Kawa bezkofeinowa nadal zawiera niewielką ilość kofeiny, ale znacznie mniej niż zwykła kawa. Jeśli okaże się, że Twój słuch reaguje na kofeinę, nie ma nic złego w przejściu na kawę bezkofeinową i zobaczeniu, co to da. Dla niektórych osób nawet tak niewielka ilość wystarczy, by wywołać objawy, ale dla większości kawa bezkofeinowa jest świetną alternatywą.
Co można zrobić samemu?
1. Słuchaj swojego ciała (i uszu)
Czy zauważyłeś, że Twoje uszy szybciej reagują na głośne dźwięki po wypiciu kilku filiżanek kawy? Albo że szumy uszne nasilają się po wypiciu napoju energetycznego? W takim razie Twoje ciało mówi - posłuchaj go.
2. Wypróbuj tydzień bez kofeiny
Krótka „przerwa kofeinowa" może zapewnić wgląd w sytuację. Odstaw kawę, colę i napoje energetyczne na tydzień i sprawdź, czy Twój słuch się zmieni. Nie będziesz pierwszym, który zauważy, że sygnały dźwiękowe lub nadwrażliwość zmniejszają się.
3. Mimo wszystko chroń swoje uszy
Niezależnie od tego, czy pijesz kofeinę, czy nie: ochrona słuchu jest zawsze dobrym pomysłem w hałaśliwych sytuacjach. Festiwale, prace domowe, jazda motocyklem lub siłownia z głośną muzyką? Używaj dobrych zatyczek do uszu - to wciąż najlepszy sposób na zachowanie zdrowego słuchu.
4. Rozważ także odpoczynek
Twoje uszy przetwarzają wszystkie odbierane dźwięki - 24/7. Daj im regularnie odpoczywać, podobnie jak swojej głowie. Zwłaszcza jeśli używasz kofeiny, ponieważ zwiększa ona ogólną wrażliwość na bodźce. Wystarczy pół godziny ciszy lub spacer na łonie natury, by zdziałać cuda.
Podsumowując
Kofeina niekoniecznie jest szkodliwa dla uszu, ale może zwiększyć ich wrażliwość - zwłaszcza jeśli już cierpisz na szumy uszne, nadwrażliwość lub zawroty głowy. Każdy reaguje inaczej, więc nie krępuj się eksperymentować i sprawdź, co Ci odpowiada.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat ochrony słuchu lub szukasz wskazówek dotyczących ochrony słuchu przed nadmierną stymulacją? Z przyjemnością pomożemy. Z filiżanką kawy lub bez.
