Dziecko poznające świat robi to za pomocą wszystkich zmysłów. Słuch jest istotną częścią tego procesu: pomaga w nawiązywaniu kontaktów, nauce języka, ocenie bezpieczeństwa i rozpoznawaniu emocji. Co jednak, jeśli dziecko cierpi na ubytek słuchu od najmłodszych lat?
Uszkodzenie słuchu w młodym wieku często ma większe konsekwencje, niż wielu osobom się wydaje. Nie tylko pod względem medycznym, ale także społecznym, emocjonalnym i poznawczym. Na tym blogu wyjaśniamy, co oznacza utrata słuchu u małych dzieci, jak ją rozpoznać i co można zrobić, aby zapobiec uszkodzeniom lub je zmniejszyć.
Słuch = nauka
Dla dorosłych słuch jest ważny, ale dla dzieci ma on kluczowe znaczenie. Pierwsze lata życia to czas, w którym język, dźwięki, mowa i umiejętności społeczne szybko się rozwijają. Kiedy słuch słabnie w tym procesie, pojawiają się konsekwencje.
Dzieci z zaburzeniami słuchu mogą mieć trudności z:
- rozwój językowy
- wymowa i słownictwo
- koncentracja
- kontakt społeczny
- wyniki szkoły
Nawet stosunkowo łagodne upośledzenie słuchu może mieć wpływ. Na przykład, jeśli dziecko słyszy mowę, ale nie potrafi jej prawidłowo rozróżnić. Wówczas brakuje mu tylko niuansów potrzebnych do prawidłowego rozumienia języka.
Jak dochodzi do uszkodzenia słuchu u dzieci?
Istnieje kilka przyczyn uszkodzenia słuchu u małych dzieci. Główne z nich:
1. Wrodzony ubytek słuchu
Czasami uszkodzenie słuchu występuje po urodzeniu. Może to być dziedziczne lub spowodowane infekcją w czasie ciąży (taką jak różyczka lub CMV).
2. Utrata słuchu z powodu infekcji ucha
Wiele dzieci zapada na infekcje ucha środkowego we wczesnych latach życia. Jeśli nawracają one często lub nie są odpowiednio leczone, mogą powodować tymczasowe lub nawet trwałe uszkodzenia.
3. Uszkodzenia spowodowane hałasem
Być może nie jest to pierwsza rzecz, która przychodzi na myśl, gdy myślimy o małych dzieciach, ale uszkodzenia spowodowane hałasem stają się coraz bardziej powszechne - nawet u małych dzieci. Pomyśl o głośnej muzyce przez słuchawki, długotrwałym hałasie na imprezach lub zabawkach o dużej głośności.
4. Powikłania medyczne
Niektóre dzieci tracą słuch w wyniku przyjmowania leków, zapalenia opon mózgowych lub innych powikłań medycznych.
Jakie są krótko- i długoterminowe konsekwencje?
Skutki uszkodzenia słuchu zależą od tego, jak poważne jest uszkodzenie, w jakim wieku wystąpiło i jak szybko zostało zauważone. Ogólnie rzecz biorąc, im wcześniejsze uszkodzenie, tym większy jego wpływ.
Rozwój języka i mowy
Dzieci uczą się mówić poprzez słuchanie. Jeśli słuchanie jest ograniczone, dziecko uczy się mniej słów, pomija dźwięki lub wymawia je nieprawidłowo. Może to prowadzić do deficytów językowych, które ujawniają się w szkole.
Rozwój emocjonalny i społeczny
Brak możliwości dobrego słyszenia utrudnia kontakt. Dziecko może się wycofać, stać się niepewne siebie lub mieć problemy z nawiązywaniem przyjaźni. Czasami jest niesprawiedliwie określane jako „nieśmiałe”, „niezainteresowane” lub „trudne”.
Wyniki szkoły
Utrata słuchu może prowadzić do problemów z koncentracją, zaległości w czytaniu lub matematyce, lub zmęczenia z powodu ciągłego wysiłku, aby nadążyć za wszystkim. Dzieci z problemami ze słuchem często bardzo się starają, przez co szybciej się męczą.
Wizerunek własny i pewność siebie
Jeśli dziecko zauważy, że jest „inne” lub musi ciągle prosić o powtórzenie, może to wpłynąć na jego samoocenę. Zwłaszcza jeśli ubytek słuchu nie jest (h)rozpoznawany, dzieci czasami czują się wykluczone.
Jak rozpoznać uszkodzenie słuchu u małych dzieci?
Małe dzieci często nie są w stanie wyraźnie wskazać, co słyszą lub czego nie słyszą. Dlatego ważne jest, aby rodzic, opiekun lub nauczyciel zwracał uwagę na sygnały:
- brak reakcji lub powolna reakcja na dźwięk
- zawsze patrzy na usta podczas mówienia
- obraca głowę wyraźnie w jedną stronę
- sam mówi mało lub niezrozumiale
- Często pyta „Co?” lub ignoruje użytkownika.
- nie reaguje na głośne dźwięki
- preferuje oglądanie telewizji przy wysokim poziomie głośności
- ma trudności z nauką mówienia lub śpiewania
W razie wątpliwości: sprawdź to. Badanie słuchu w ośrodku audiologicznym lub u lekarza laryngologa szybko zapewni jasność.
Co można zrobić w przypadku uszkodzenia słuchu?
1. Wczesna sygnalizacja
Im wcześniej, tym lepiej. Istnieją aparaty słuchowe, szkolenia i terapie, które mogą wspierać rozwój dzieci. Niektóre problemy ze słuchem są nawet tymczasowe lub uleczalne.
2. Aparaty słuchowe lub inne urządzenia wspomagające
Dla małych dzieci dostępne są specjalne aparaty słuchowe i wzmacniacze słuchu. W niektórych przypadkach możliwe jest wszczepienie implantu ślimakowego. Dostępne są również pomoce szkolne, takie jak urządzenia solo lub pętle indukcyjne.
3. Terapia mowy i szkolenie językowe
Wiele dzieci z ubytkiem słuchu korzysta z dodatkowego wsparcia językowego. Logopeda może pomóc w wymowie, rozumieniu języka i rozwoju mowy.
4. Dostosowania w domu i szkole
Rozważ mówienie cicho, nawiązywanie kontaktu wzrokowego, unikanie rozpraszającego hałasu w tle i zapewnianie wsparcia wizualnego (gesty, piktogramy, jasne procedury). Niewielkie zmiany robią dużą różnicę.
5. Ochrona przed dalszymi uszkodzeniami
Jeśli Twoje dziecko jest niedosłyszące lub ma już ubytek słuchu, szczególnie ważne jest unikanie hałasu. Używaj środków ochrony słuchu podczas imprez, festiwali, w hałasie w szkole lub klubie sportowym.
Co można zrobić, aby zapobiec uszkodzeniu słuchu?
Zapobieganie - zwłaszcza w przypadku małych dzieci - jest zawsze lepsze niż leczenie. Kilka praktycznych wskazówek:
- Nie używaj słuchawek przy zbyt wysokim poziomie głośności. Ustaw je na maksymalnie 60% i najlepiej wybierz modele stworzone specjalnie dla dzieci.
- Uważaj na głośne zabawki. Zabawki, które hałasują, nie powinny być zbyt głośne zgodnie z prawem, ale w praktyce czasami są. Sprawdź to sam.
- Daj odpocząć uszom. Ucho również potrzebuje czasu na regenerację. Tak więc: po imprezie, festiwalu lub hałaśliwym otoczeniu, należy wprowadzić trochę ciszy i spokoju.
- Należy uważać na problemy z pływaniem lub uszami. Ucho pływaka lub nawracające infekcje ucha mogą powodować uszkodzenie słuchu. Mogą w tym pomóc zatyczki do uszu lub nauszniki do pływania.
- Naucz swoje dziecko słyszeć. Wyjaśniaj od najmłodszych lat, że należy uważać na uszy - tak samo jak na oczy czy zęby.
Utrata słuchu u dzieci to coś więcej niż tylko „gorsze słyszenie
Uszkodzenie słuchu w młodym wieku ma szeroki wpływ na naukę, komunikację, rozwój, nawiązywanie przyjaźni i rozwój osobisty. Dobra wiadomość jest taka, że im wcześniej wykryte i leczone, tym lepsze perspektywy.
Zwracaj uwagę na znaki, poważnie traktuj wątpliwości i w razie potrzeby wezwij pomoc. I być może najważniejsze: patrz na to, co Twoje dziecko może zrobić. Przy odpowiednim wsparciu i ochronie dziecko z ubytkiem słuchu może często zajść zaskakująco daleko.
Chcesz dowiedzieć się więcej o ochronie słuchu dla dzieci? W naszym sklepie internetowym znajdziesz przyjazne dzieciom zatyczki do uszu i niestandardowe rozwiązania do pływania i latania.
