Jeśli kiedykolwiek obserwowałeś falę dźwiękową - w aplikacji, na mierniku dźwięku lub po prostu w telewizji - prawdopodobnie widziałeś wykres ze szczytami i dołkami. Ten ruch fali mówi coś o dźwięku. Jednym z najważniejszych pojęć w takiej fali jest amplituda. Ale co ona dokładnie oznacza? I dlaczego jest ważna, gdy mówimy o słuchu i ochronie słuchu?
Na tym blogu wyjaśniamy to wszystko. Bez skomplikowanej teorii, po prostu zrozumiale, z przykładami i praktycznymi wyjaśnieniami. Bo chociaż „amplituda” brzmi jak coś dla fizyków lub inżynierów dźwięku: dotyka również twoich uszu. Każdego dnia.
Dźwięk = wibracje
Wróćmy na chwilę do podstaw. Dźwięk powstaje w wyniku wibracji powietrza. Głos, silnik, struna skrzypiec, klaszcząca ręka - wszystko to powoduje wibracje powietrza. Uszy wychwytują te wibracje, a mózg przekształca je w dźwięk.
Taką wibrację można przedstawić jako falę. Fala ta porusza się w górę i w dół z określoną prędkością (częstotliwością, mierzoną w hercach - pisaliśmy o tym również na blogu) i określoną wysokością. I tu właśnie pojawia się amplituda.
Amplituda = siła wibracji
Amplituda fali dźwiękowej mówi coś o sile lub intensywności wibracji. Mówiąc prościej, im większa amplituda, tym głośniejszy dźwięk. Można to porównać do wysokości fal na morzu. Niskie fale to delikatnie uderzająca woda. Wysokie fale? To ryczące fale.
Tak samo jest z dźwiękiem. Mała amplituda brzmi cicho, duża amplituda brzmi głośno. Tak więc, gdy rozmawiasz cicho z kimś w salonie, twój głos ma niższą amplitudę niż wtedy, gdy musisz głośno krzyczeć na koncercie, aby przebić się ponad muzykę.
Amplituda i decybele
Amplituda nie jest dokładnie tym samym, co głośność, ale mają one ze sobą wiele wspólnego. Natężenie dźwięku mierzymy w decybelach (dB) i jest ono oparte na amplitudzie fal dźwiękowych.
Tak więc dźwięk o dużej amplitudzie zwykle ma również wyższą liczbę decybeli. Jak zapewne wiesz, od około 85 dB dźwięk zaczyna być szkodliwy dla Twoich uszu, jeśli jesteś na niego narażony przez zbyt długi czas. Pomyśl o festiwalach, jeździe na motocyklu bez zatyczek do uszu lub uderzaniu młotkiem w deskę bez ochrony słuchu.
Dlaczego amplituda ma znaczenie dla uszu
Uszy są stworzone do odbierania subtelnych wibracji - takich jak szelest liści lub cichy głos. Jednak głośne dźwięki (tj. o dużej amplitudzie) bardzo obciążają błonę bębenkową. Jeśli zdarza się to często lub przez długi czas, ucho wewnętrzne może zostać przeciążone. Rzęski w ślimaku ulegają wówczas uszkodzeniu, co prowadzi do uszkodzenia słuchu lub szumów usznych.
Właśnie dlatego amplituda - nawet jeśli brzmi to technicznie - jest czymś, co należy traktować poważnie. Zwłaszcza w świecie, w którym głośne dźwięki są wszędzie: ruch uliczny, muzyka, obowiązki domowe, imprezy, samoloty, gry, wydarzenia sportowe… Twoje uszy muszą znosić wiele każdego dnia.
Amplituda na obrazie: co widzisz?
Jeśli oglądasz nagranie dźwiękowe, na przykład w aplikacji audio lub podczas edycji wideo, często widzisz wykres z tymi typowymi falami. Oś pionowa pokazuje wtedy amplitudę: jak wysokie lub głębokie są szczyty i doliny.
- Cichy głos lub szum tła ma wąskie, niskie fale.
- Krzyk lub głośny huk? Duże, wysokie szczyty na wykresie.
Ten wizualny obraz pomaga na przykład inżynierom dźwięku miksować muzykę, ale także daje wyobrażenie o tym, jak głośno jest coś - i czy istnieje ryzyko uszkodzenia słuchu.
Czy można samodzielnie zmierzyć amplitudę?
Oczywiście! Za pomocą decybelomierza lub aplikacji decybelowej w telefonie można sprawdzić w praktyce, jak głośne jest otoczenie. Nie mierzy to dosłownie amplitudy, jak w fizyce, ale przekłada ją na użyteczną wartość dB. Możesz więc sprawdzić, czy na przykład warto nosić zatyczki do uszu na siłowni, podczas pracy przy maszynach lub na ulubionym koncercie.
Przydatne narzędzie, jeśli chcesz być oszczędny ze swoim słuchem - a to nie jest luksus.
Zatyczki do uszu: filtr amplitudy
Na szczęście nie musisz trzymać się z dala od wszystkiego, co głośne. Z dobrymi zatyczkami do uszu nadal możesz cieszyć się muzyką, jeździć na motocyklu lub brać udział w wyścigach, nie męcząc swoich uszu. Dzieje się tak, ponieważ zatyczki do uszu zmniejszają amplitudę dźwięku docierającego do uszu. Nie poprzez eliminację dźwięku, ale poprzez uczynienie go bardziej miękkim.
Istnieje kilka rodzajów:
- Uniwersalne zatyczki do uszu z filtrem muzycznym: idealne na festiwale lub koncerty
- Zatyczki do uszu wykonane na zamówienieMaksymalny komfort i ochrona
- Nauszniki przeciwhałasoweDobrze sprawdzają się w bardzo głośnych sytuacjach, takich jak place budowy lub dni na torze.
- Kombinacje czapek i kapturów: dla dzieci lub osób o wyjątkowo wrażliwych uszach
Wybierasz więc to, co pasuje do Ciebie i sytuacji, a Twoje uszy pozostają zdrowe.
Podsumowanie: amplituda to moc dźwięku
Podsumujmy:
- Amplituda = wysokość fali dźwiękowej
- Im większa amplituda, tym głośniejszy dźwięk
- Duża amplituda = większe ryzyko uszkodzenia słuchu
- Zatyczki do uszu pomagają poprzez obniżenie amplitudy docierającej do uszu
- Inteligentny pomiar i ochrona pomagają cieszyć się słuchem przez długi czas
Podsumowując
Niezależnie od tego, czy kochasz głośną muzykę, pracujesz w hałaśliwym miejscu pracy, czy masz dziecko, które uwielbia grać na słuchawkach: opłaca się zrozumieć coś o falach dźwiękowych i amplitudzie. Pomaga to dokonywać świadomych wyborów. Nie ze strachu, ale z troski. O swoje uszy, a tym samym o swoje dobre samopoczucie.
Bo jeśli jest coś, o co chcesz zadbać, to są to te dwie małe, wrażliwe bramki z boku głowy.
Potrzebujesz dodatkowej ochrony słuchu lub jesteś ciekawy, jakie środki ochrony słuchu są odpowiednie w Twojej sytuacji? Jeśli tak, oczywiście chętnie Ci pomożemy, po prostu skontaktuj się z nami!
