Een vergadering waarin iedereen door elkaar praat, een presentatie met slechte akoestiek of een online meeting met haperend geluid: voor veel mensen kan het al vermoeiend zijn. Maar als je slechthorend bent, wordt het nog een stuk uitdagender. Toch hoeft dat niet te betekenen dat je niks meekrijgt of constant aan het raden bent. Met de juiste voorbereiding, hulpmiddelen en slimme tips kun je ook als slechthorende actief meedoen aan vergaderingen en presentaties.
In deze blog delen we praktische handvatten die je meteen kunt toepassen – of je nu zelf slechthorend bent, of als collega of organisator rekening wilt houden met deelnemers die minder goed horen.
Het belang van goed horen tijdens vergaderingen
Vergaderingen en presentaties draaien om informatie delen, samenwerken en beslissingen nemen. Als je niet goed kunt volgen wat er gezegd wordt, mis je niet alleen inhoud, maar ook de dynamiek van de groep. Je kunt minder makkelijk inspelen op wat anderen zeggen, je voelt je sneller buitengesloten en je loopt het risico belangrijke details over het hoofd te zien.
Daarom is het cruciaal om gehoorproblemen niet te onderschatten en vooraf maatregelen te nemen. Zowel voor jezelf als voor de hele groep geldt: hoe beter iedereen kan volgen, hoe effectiever de vergadering of presentatie is.
Voorbereiding is het halve werk
Een goede vergadering of presentatie begint niet op het moment dat je aanschuift, maar al in de voorbereiding. En dat geldt extra voor slechthorenden.
- Vraag vooraf de agenda of presentatie op: Als je weet wat er besproken gaat worden, kun je makkelijker verbanden leggen en details invullen die je misschien niet direct verstaat.
- Zorg voor een goede plek: Vraag of je vooraan kunt zitten, bij voorkeur met zicht op de spreker en het scherm. Zo heb je visuele ondersteuning en pak je makkelijker non-verbale signalen mee.
- Licht de organisator in: Laat van tevoren weten dat je slechthorend bent en welke dingen jou helpen, zoals rustig spreken, gebruikmaken van een microfoon of het vermijden van geroezemoes.
Technische hulpmiddelen: meer dan alleen een hoortoestel
Veel slechthorenden hebben baat bij een hoortoestel, maar in een vergadersetting kan extra ondersteuning het verschil maken.
- FM-systemen of ringleidingen: Deze zenden het geluid van de spreker direct naar je hoortoestel, waardoor storende omgevingsgeluiden minder kans krijgen.
- Microfoons: Vraag of sprekers altijd een microfoon gebruiken, ook als het om een kleine groep gaat. Harder praten is niet hetzelfde als duidelijker verstaan.
- Apps en ondertiteling: Er zijn handige apps die live-ondertiteling bieden, bijvoorbeeld op je smartphone of laptop. Zeker bij presentaties of online meetings kan dit een lifesaver zijn.
- Online platforms slim instellen: Gebruik bij Zoom, Teams of Google Meet altijd de ondertitelingsfunctie, en vraag of sprekers hun camera aan laten staan zodat je kunt liplezen.
Tijdens de vergadering: dit helpt
Zelf kun je ook tijdens de vergadering een hoop doen om het jezelf makkelijker te maken.
- Vraag om duidelijke spelregels: Eén persoon praat tegelijk, geen geroezemoes tussendoor en gebruik van de microfoon als er vragen worden gesteld. Het klinkt simpel, maar wordt vaak vergeten.
- Geef het aan als je iets mist: Je hoeft je niet bezwaard te voelen. Vaak realiseren mensen zich niet dat ze te snel of te zacht praten. Door het aan te geven help je niet alleen jezelf, maar vaak ook andere deelnemers.
- Gebruik visuele cues: Let op gezichtsuitdrukkingen, handgebaren en dia’s. Ze geven extra context die je helpt om het geheel te begrijpen.
- Durf te vragen om herhaling: Een simpele “Kun je dat laatste nog een keer herhalen?” kan het verschil maken tussen afhaken en meedoen.
Presentaties: hoe maak je ze toegankelijker?
Als jij degene bent die een presentatie geeft, zijn er ook manieren om het toegankelijker te maken voor slechthorenden in de zaal.
- Spreek rustig en duidelijk: Vermijd het om te praten terwijl je je omdraait naar het scherm. Zorg dat je gezicht zichtbaar blijft.
- Gebruik ondersteunend beeldmateriaal: Slides, schema’s of kernwoorden maken het makkelijker om te volgen.
- Zorg voor goede belichting: Als mensen willen liplezen, moeten ze je gezicht goed kunnen zien. Sta dus niet voor een fel raam of in het donker.
- Herhaal vragen uit het publiek: Vaak zijn die slecht hoorbaar, maar als spreker kun je ze herhalen voordat je antwoord geeft.
- Maak gebruik van ondertiteling: Steeds meer presentatieprogramma’s (zoals PowerPoint of Google Slides) hebben live-ondertitelingsopties.
De rol van collega’s en organisatoren
Een vergadering of presentatie is nooit iets van één persoon. Collega’s en organisatoren kunnen ook een belangrijke rol spelen om de setting toegankelijker te maken.
- Houd rekening met de akoestiek: Vergader niet in een galmende ruimte, maar kies een plek waar geluid gedempt wordt.
- Stimuleer het gebruik van hulpmiddelen: Als er microfoons of ringleidingen aanwezig zijn, gebruik die ook echt.
- Wees bewust van lichaamstaal: Maak oogcontact, articuleer duidelijk en praat niet te snel.
- Vat samen: Aan het einde van een agendapunt kort samenvatten wat er besproken en besloten is, helpt iedereen, niet alleen slechthorenden.
Online vergaderingen: een aparte uitdaging
Online meetings zijn handig, maar kunnen voor slechthorenden een extra drempel zijn.
- Gebruik koptelefoons: Het geluid komt dan directer en vaak helderder binnen.
- Vraag deelnemers om hun camera aan te zetten: Zo kun je beter liplezen en de dynamiek volgen.
- Maak afspraken over mute en onmute: Als iedereen tegelijk praat of er achtergrondgeluid is, wordt het voor slechthorenden onmogelijk om te volgen.
- Gebruik ondertiteling: Vrijwel elk platform biedt dit tegenwoordig, en het maakt een wereld van verschil.
Energie en focus: denk aan jezelf
Wat vaak onderschat wordt: luisteren kost voor slechthorenden veel meer energie dan voor goedhorenden. Na een dag vol vergaderingen kun je compleet uitgeput zijn.
- Plan pauzes in: Zorg dat je momenten hebt om even tot rust te komen.
- Kies je momenten: Je hoeft niet bij elke meeting aanwezig te zijn – prioriteer wat belangrijk is.
- Vraag om een verslag: Zo hoef je niet alles te onthouden of te reconstrueren.
Het taboe doorbreken
Veel mensen vinden het lastig om aan te geven dat ze slechthorend zijn, uit schaamte of omdat ze anderen niet tot last willen zijn. Maar de realiteit is dat er ontzettend veel mensen met gehoorverlies zijn, en dat het in bijna elke groep voorkomt. Door het bespreekbaar te maken, maak je de weg vrij voor betere communicatie – niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen die misschien hetzelfde ervaren.
Conclusie
Vergaderingen en presentaties kunnen uitdagend zijn voor slechthorenden, maar met de juiste voorbereiding, hulpmiddelen en duidelijke afspraken hoeft het geen frustrerende ervaring te zijn. Door praktische stappen te nemen – van het kiezen van de juiste plek tot het inzetten van technologie en het maken van afspraken met collega’s – vergroot je de kans dat je volwaardig kunt meedoen.
En laten we eerlijk zijn: een goede vergadering is er één waarin iedereen gehoord wordt. Letterlijk én figuurlijk.
