Het moment waarop je voor het eerst een hoortoestel overweegt, is vaak beladen. Niet per se vanwege het apparaat zelf – want die zijn tegenwoordig slimmer, kleiner en comfortabeler dan ooit – maar vanwege wat het symbool ervan kan betekenen. Voor jezelf, voor je omgeving. “Is het echt al zo ver?” “Wat zullen anderen denken?” Of simpelweg: “Ik voel me er ongemakkelijk bij.”
Kortom: schaamte. En hoewel het een volkomen menselijke reactie is, is het vooral ook een onnodige. In deze blog gaan we in op waar die schaamte vandaan komt, waarom het tijd is om hem los te laten, en hoe je vol vertrouwen met een hoortoestel kunt leven – als je dat wilt of nodig hebt.
Waarom schamen mensen zich voor een hoortoestel?
Er zijn allerlei redenen waarom mensen het lastig vinden om een hoortoestel te dragen. Vaak draait het om een combinatie van beeldvorming, zelfbeeld en sociale verwachtingen. Hier zijn een paar veelvoorkomende gedachten:
1. “Dan lijk ik oud.”
Misschien wel de meest gehoorde reden. Hoortoestellen worden (onterecht) geassocieerd met ouderdom. Maar gehoorverlies komt bij alle leeftijden voor – door erfelijkheid, lawaai, ziekte of simpelweg pech. En bovendien: wat is er mis met ouder worden?
2. “Anderen zien het meteen.”
Sommige mensen zijn bang dat het opvalt of dat mensen hen ineens ‘anders’ zullen benaderen. Maar in werkelijkheid vallen veel moderne toestellen nauwelijks op. En belangrijker: mensen merken sneller dat je hen niet goed verstaat dan dat je een subtiel apparaatje draagt.
3. “Ik hoor nog wel redelijk, toch?”
Vaak is er sprake van twijfel of ontkenning. Mensen passen zich aan, lezen liplezen, knikken maar wat, vermijden drukke gesprekken. Maar dat kost veel energie – en het beïnvloedt hoe je communiceert en je sociale contacten onderhoudt.
4. “Ik wil niet lastig zijn.”
Dit hoor je verrassend vaak. Mensen willen geen hulp vragen, geen ‘gedoe’ veroorzaken, geen uitzondering zijn. Terwijl gehoorverlies nu juist vraagt om wat extra begrip – en dat is niks om je voor te schamen.
Schaamte werkt beperkend
Het probleem van schaamte is dat het je tegenhoudt om iets te doen wat je juist zou helpen. En dat heeft gevolgen:
- Je stelt het dragen van een hoortoestel uit, waardoor je gehoor én communicatie achteruitgaan.
- Je mist gesprekken of haakt eerder af in sociale situaties.
- Je vermijdt drukke omgevingen of gesprekken met achtergrondgeluid.
- Je wereld wordt – letterlijk en figuurlijk – kleiner.
Dat is zonde. Want gehoorverlies hoeft geen belemmering te zijn als je het op tijd herkent en er iets aan doet.
Een hoortoestel is geen zwakte, maar een hulpmiddel
Denk eens aan een bril. Niemand kijkt daar vreemd van op. Sterker nog: sommige mensen dragen brillen zonder sterkte – puur als modeaccessoire. Waarom zou een hoortoestel dan anders zijn?
Een hoortoestel:
- Geeft je vrijheid terug. Je hoeft minder moeite te doen om gesprekken te volgen.
- Verbetert je relaties. Je bent weer écht aanwezig in gesprekken.
- Vermindert luistermoeheid. Je hersenen hoeven niet continu te compenseren.
- Geeft zelfvertrouwen. Je kiest actief voor beter horen, in plaats van afwachten.
En dat is krachtig, geen zwakte.
De technologie is verder dan je denkt
Hoortoestellen zijn de afgelopen jaren enorm geëvolueerd. Weg zijn de grote, beige toestellen uit oma’s tijd. Moderne hoortoestellen zijn:
- Klein en subtiel. Sommige zijn bijna onzichtbaar in of achter je oor.
- Slim. Ze passen zich automatisch aan aan je omgeving, filteren achtergrondgeluid, verbinden met je telefoon of tv.
- Stijlvol. Verkrijgbaar in verschillende kleuren en vormen.
- Comfortabel. Lichtgewicht, nauwelijks voelbaar, soms zelfs waterbestendig.
Sommige mensen vinden hun hoortoestel zo handig dat ze hem gebruiken als bluetooth-oortje om mee te bellen of muziek te luisteren – gewoon, zonder dat iemand het doorheeft.
Erkenning is de eerste stap
Veel mensen lopen jarenlang rond met (onbewust) gehoorverlies. Ze merken het aan het vele “Wat zeg je?”, het steeds harder zetten van de tv, of de vermoeidheid na een dag vol gesprekken.
Het erkennen van gehoorverlies is geen zwakte, maar een stap richting beter contact met de wereld om je heen. Een hoortoestel is daar simpelweg een hulpmiddel bij – net als een bril of rollator dat kan zijn.
Hoe laat je de schaamte los?
Het is makkelijk gezegd: “gewoon loslaten”. Maar gevoelens van schaamte vragen soms wat tijd – en oefening. Hier zijn wat handvatten om het makkelijker te maken:
1. Praat erover
Vertel aan een paar mensen dat je moeite hebt met horen. Je zult merken: de meeste mensen reageren begripvol. En misschien hoor je van anderen dat zij óók oordoppen dragen, of een hoortoestel overwegen.
2. Begin met proberen
Vraag een proefperiode aan bij de audicien. Zo kun je wennen aan het gevoel en het verschil ervaren in je dagelijks leven – zonder meteen een grote stap te zetten.
3. Wees open in sociale situaties
Zeg gewoon: “Ik hoor niet alles goed, dus praat alsjeblieft wat duidelijker.” Dat is veel minder ongemakkelijk dan doen alsof je alles volgt.
4. Omarm het met humor
Een luchtige opmerking zoals “Even mijn hightech-oortje inzetten” kan het ijs breken. Zelfspot is vaak de beste manier om ongemak te relativeren.
5. Zet je eigen welzijn voorop
Het draait niet om wat anderen misschien denken. Het draait om jouw kwaliteit van leven. En goed kunnen horen hoort daar simpelweg bij.
Er is niks om je voor te schamen
Schaamte rondom hoortoestellen is gebaseerd op verouderde ideeën en sociale aannames die allang niet meer kloppen. Net als bij mentale gezondheid, hulpvragen of het dragen van een bril: openheid maakt het lichter – voor jezelf en voor anderen.
Dus: merk je dat je slechter hoort? Of twijfel je al langer of een hoortoestel iets voor jou is? Weet dan dat je niet alleen bent. Er zijn tienduizenden mensen die dagelijks met volle tevredenheid een hoortoestel dragen – vaak zonder dat je het doorhebt.
En nog belangrijker: zij hóren weer. Ze doen weer mee. Ze lachen mee met gesprekken, pakken de telefoon op zonder angst, en genieten weer van de kleine geluiden die je anders ongemerkt mist.
Wil je advies over gehoorbescherming, gehoorverlies of ben je op zoek naar manieren om je oren te ondersteunen – preventief of bij klachten? Neem dan gerust contact met ons op of bekijk ons assortiment in de webshop. We denken graag met je mee.
