Plotseling gehoorverlies: dit kunnen de oorzaken zijn

Stel je voor: je wordt wakker, draait je hoofd, en ineens hoor je aan één kant nauwelijks nog iets. Of je zit op je werk, iemand zegt wat, en het komt aan als gedempt gebrom. Plotseling gehoorverlies – ook wel ‘sudden deafness’ genoemd – is geen alledaags verschijnsel, maar áls het gebeurt, kan het behoorlijk beangstigend zijn. Wat is er aan de hand? En belangrijker: moet je meteen in paniek raken?

In deze blog nemen we je mee door de mogelijke oorzaken van plotseling gehoorverlies, wat je moet doen als je het meemaakt en wanneer het slim is om direct aan de bel te trekken.

Wat is plotseling gehoorverlies eigenlijk?

Plotseling gehoorverlies (in medische termen: plotseling sensorineuraal gehoorverlies) betekent dat je gehoor in korte tijd flink achteruitgaat – vaak aan één oor. Het gaat dan niet om een klein verschil, maar echt om een merkbaar verlies: alsof iemand een volume-knop ineens omlaag draait of je oor verstopt zit met watten.

Soms gebeurt het binnen een paar minuten, soms over een paar uur of een dag. Vaak zonder duidelijke aanleiding. En soms komt het gehoor spontaan terug, maar dat is helaas geen garantie. Daarom is het belangrijk om te weten wat de mogelijke oorzaken zijn.

Veelvoorkomende oorzaken van plotseling gehoorverlies

1. Oorsmeerprop (conductief verlies)

We beginnen met de meest onschuldige oorzaak: een verstopping in de gehoorgang. Een dikke oorsmeerprop kan ineens verschuiven of opzwellen door bijvoorbeeld douchen, zwemmen of zelf peuteren. Gevolg: geluid komt niet meer goed door, en je hoort ineens veel minder.

Goed nieuws: dit is makkelijk op te lossen. Vaak is uitspuiten of reinigen bij de huisarts voldoende. Of je gebruikt een veilige oorreiniger voor thuisgebruik, zoals de Bebird met camera – dan kun je zelf zien of er echt een prop zit en die voorzichtig verwijderen.

2. Lawaaitrauma

Heb je net een concert, feestje of festival bezocht? Of ben je wakker geworden naast iemand die flink heeft gesnurkt met 120 decibel? Dan kan je binnenoor tijdelijk overbelast zijn geraakt. Soms is dit tijdelijk (bijvoorbeeld als je een piep of dofheid hebt na harde muziek), maar bij écht harde knallen – zoals vuurwerk of een schot – kan er blijvende schade optreden.

Gebruik gehoorbescherming in lawaaiige situaties, want dit soort gehoorschade kun je vaak voorkomen.

3. Infecties

Een middenoorontsteking of virale infectie (zoals een verkoudheid, griep of zelfs het herpesvirus) kan je gehoor aantasten. Bij kinderen komt dit vaak voor bij oorontstekingen, maar ook volwassenen kunnen ermee te maken krijgen.

Soms zorgt vochtophoping in het middenoor voor een tijdelijk gehoorverlies, soms beschadigt het virus de zenuwbanen richting je hersenen. Zeker bij pijn, koorts of duizeligheid is het goed om contact op te nemen met de huisarts.

4. Plotseling sensorineuraal gehoorverlies (SSNHL)

Dit is de medische term voor gehoorverlies dat optreedt zonder duidelijke oorzaak en dat vrijwel direct merkbaar is. Vaak is slechts één oor aangedaan. De precieze oorzaak is vaak onbekend, maar er wordt gedacht aan:

• Virusinfecties
• Problemen met de bloedtoevoer naar het binnenoor
• Auto-immuunreacties
• Soms stress of extreme vermoeidheid

SSNHL is een spoedgeval: als je binnen 72 uur behandeld wordt met corticosteroïden (ontstekingsremmers), is de kans op herstel veel groter. Dus: wacht niet af, bel direct je huisarts of de huisartsenpost.

5. Ménière of evenwichtsstoornissen

Bij de ziekte van Ménière ontstaat er een aanval van duizeligheid, oorsuizen en gehoorverlies – vaak in golfbewegingen. Ook andere evenwichtsstoornissen kunnen plots gehoorverlies geven, zeker als de druk in het binnenoor verandert.

Heb je naast gehoorverlies ook het gevoel dat je niet recht kunt lopen, draaierig bent of misselijk wordt? Dan kan er meer aan de hand zijn. Laat het altijd nakijken.

6. Medicatie (ototoxische middelen)

Sommige medicijnen – zoals bepaalde antibiotica, chemotherapie of zware pijnstillers – kunnen het gehoor aantasten. In uitzonderlijke gevallen gebeurt dat acuut. Als je net gestart bent met een nieuw medicijn en merkt dat je gehoor ineens verslechtert, overleg dan met je arts of apotheker.

7. Stress en spanning

Het klinkt misschien vaag, maar chronische stress kan invloed hebben op de doorbloeding van je lichaam – inclusief je oren. Sommige mensen ervaren een tijdelijke piep of zelfs gehoorverlies tijdens een periode van hoge spanning. Meestal is dit omkeerbaar, maar het is wel een signaal dat je lijf even op de rem trapt.

Wat moet je doen bij plotseling gehoorverlies?

Wacht niet. De herstelkans is het grootst als je binnen 24 tot 72 uur medische hulp krijgt – vooral bij SSNHL. Ga dus meteen naar de huisarts of de huisartsenpost. Laat je gehoor testen. Desnoods via een audicien (Last? Neem nu contact met ons op!) die snel een meting kan doen.

Als blijkt dat het om een verstopping gaat, is dat relatief makkelijk te verhelpen. Gaat het om iets in het binnenoor, dan is behandeling met medicatie vaak nodig.

Wat kun je zelf doen (en laten)?

• Niet wachten. Geen ‘even aankijken tot maandag’. Liever één keer te vaak naar de arts dan te laat.
• Geen wattenstaafjes gebruiken. Daarmee duw je oorsmeer juist verder het oor in, met meer kans op schade.
• Gebruik geen water of olie als je niet zeker weet wat er aan de hand is. Bij een gaatje in het trommelvlies kan dat schade geven.
• Rust en ontspanning. Geef je lichaam de kans om te herstellen, zeker bij infectie of stressgerelateerd gehoorverlies.

Tot slot

Plotseling gehoorverlies is schrikken, maar het hoeft niet meteen blijvend te zijn. Je gehoor is kwetsbaar, maar ook veerkrachtig – mits je op tijd in actie komt.

Heb je regelmatig last van je oren of wil je zelf kunnen zien of er een prop zit? Overweeg dan een Bebird met camera – daarmee kun je veilig en precies zien wat er speelt, en eventueel reinigen zonder risico.

En heb je nog geen gehoorbescherming in huis? Wacht niet tot het te laat is. Want horen, dat wil je kunnen blijven doen. Elke dag weer.