Wie diabetes heeft, let vaak goed op bloedsuikerwaarden, voeding en medicatie. Maar er is één lichaamsdeel dat nog wel eens over het hoofd wordt gezien: het oor. Toch blijkt uit steeds meer onderzoek dat mensen met diabetes een verhoogde kans hebben op gehoorverlies. Hoe zit dat precies? En wat kun je doen om je gehoor zo lang mogelijk gezond te houden?
In deze blog duiken we in het verband tussen diabetes en gehoorverlies. Wat zegt de wetenschap? Wat merk je ervan in de praktijk? En vooral: hoe kun je zelf actie ondernemen?
Gehoorverlies komt vaker voor bij mensen met diabetes
Het is misschien geen bekend feit, maar uit verschillende studies blijkt dat mensen met diabetes twee keer zo vaak gehoorverlies hebben als mensen zonder diabetes. En het gaat dan niet alleen om ouderen: ook jongere mensen met diabetes lopen een verhoogd risico.
De klachten variëren. Sommige mensen merken dat ze moeite hebben met hoge tonen of gesprekken in een drukke ruimte. Anderen horen minder goed aan één oor, of ervaren een constante piep of ruis (tinnitus). In veel gevallen begint het sluipend – waardoor het soms jaren duurt voordat iemand doorheeft dat er echt iets aan de hand is.
Hoe kan diabetes je gehoor beïnvloeden?
Het verband tussen diabetes en gehoorverlies is complex, maar er zijn een paar duidelijke aanwijzingen uit onderzoek:
1. Beschadiging van bloedvaten
De haarvaatjes in je binnenoor zijn heel klein en kwetsbaar. Bij mensen met diabetes kunnen deze haarvaatjes beschadigd raken door schommelingen in de bloedsuikerspiegel of door langdurig hoge bloedsuikers. Daardoor wordt de doorbloeding minder goed en krijgen de trilhaartjes in het binnenoor te weinig zuurstof – met gehoorschade als gevolg.
2. Zenuwschade (neuropathie)
Net zoals diabetes zenuwschade kan veroorzaken in handen en voeten (neuropathie), kunnen ook de zenuwen in je oor aangetast raken. Die zenuwen zijn belangrijk voor het doorgeven van geluidssignalen van het oor naar de hersenen. Als die signalen niet goed doorkomen, hoor je minder – ook al lijkt je oor ‘goed’ te functioneren.
3. Ontstekingen en stofwisseling
Chronische ontstekingen en verstoringen in de stofwisseling – die vaker voorkomen bij diabetes – kunnen het hele lichaam beïnvloeden, inclusief het gehoorsysteem. Denk aan ontstekingsreacties die de binnenoorstructuur aantasten of processen die de elasticiteit van het trommelvlies verminderen.
Wat zijn signalen van gehoorverlies?
Gehoorverlies komt zelden ineens – vaak is het een geleidelijk proces. Let op de volgende signalen:
- Je vraagt anderen vaker om iets te herhalen
- Gesprekken in gezelschap zijn vermoeiend of lastig te volgen
- De tv of radio staat steeds harder
- Je hoort piepjes, ruis of suizen die er niet zijn (tinnitus)
- Hoge tonen – zoals vogels, belletjes of kinderstemmen – vallen weg
Herken je dit bij jezelf of iemand in je omgeving? Dan is het tijd voor actie.
Waarom tijdige herkenning belangrijk is
Gehoorverlies heeft meer impact dan alleen minder goed kunnen luisteren. Het kan leiden tot sociale isolatie, vermoeidheid, stress of zelfs depressieve gevoelens. Zeker als je ook diabetes hebt, is het extra belangrijk om alert te blijven: je lichaam heeft al genoeg te verduren.
Daarnaast kan gehoorverlies invloed hebben op je veiligheid (denk aan verkeer of brandalarmen), je zelfvertrouwen en zelfs je medicatie-inname (bijvoorbeeld als je instructies niet goed hoort).
Wat kun je doen als je diabetes hebt?
Het goede nieuws: er zijn genoeg stappen die je kunt zetten om je gehoor gezond te houden – of om verergering te voorkomen.
1. Laat je gehoor regelmatig testen
Als je diabetes hebt, is een jaarlijkse gehoortest zeker aan te raden. Veel audiciens - waaronder wij natuurlijk - bieden een vrijblijvende test aan, maar je kunt ook terecht bij je huisarts of een audiologisch centrum. Hoe eerder je eventuele schade opmerkt, hoe beter je kunt bijsturen.
2. Houd je bloedsuiker stabiel
Een goede glucoseregulatie is niet alleen belangrijk voor je hart, ogen en nieren – maar ook voor je oren. Probeer grote schommelingen te vermijden en volg het behandelplan van je arts zo goed mogelijk op.
3. Voorkom blootstelling aan lawaai
Mensen met diabetes zijn gevoeliger voor gehoorschade door lawaai. Ga je naar een concert, feestje of andere luidruchtige omgeving? Gebruik dan oordoppen met een muziekfilter. Ook thuis kun je letten op het volume van je tv of oortjes.
4. Let op signalen van tinnitus
Een piep of ruis in je oor is vaak een eerste signaal dat er iets niet goed gaat. Geef je oren rust, vermijd harde geluiden en bespreek het met je arts als het aanhoudt. Soms kunnen simpele maatregelen al veel verlichting geven.
5. Bespreek het met je zorgverlener
Breng gehoorproblemen ter sprake tijdens je controle bij de huisarts, praktijkondersteuner of diabetesverpleegkundige. Niet iedereen denkt eraan om het onderwerp aan te kaarten, maar het hoort er wél bij.
En als je al gehoorverlies hebt?
Geen paniek. Er zijn goede oplossingen om je gehoor te ondersteunen – van moderne hoortoestellen tot apps en luisterhulpen. Veel hoortoestellen zijn tegenwoordig klein, stijlvol en slim, met functies die speciaal zijn afgestemd op mensen met andere aandoeningen zoals diabetes.
Een goed afgesteld hoortoestel kan het verschil maken tussen ‘aanwezig zijn’ of ‘langs je heen laten gaan’. Je hoort gesprekken beter, bent minder snel moe en kunt weer voluit meedoen.
Je oren verdienen aandacht
Als je diabetes hebt, ben je waarschijnlijk al gewend om goed op je lichaam te letten. Vergeet daarbij je oren niet. Je gehoor is een subtiele maar belangrijke schakel in je dagelijks functioneren – én het staat onder druk als je bloedsuiker niet goed geregeld is.
Door regelmatig je gehoor te laten testen, goed voor jezelf te zorgen en lawaai te vermijden, kun je gehoorproblemen voorkomen of beperken. En als het toch misgaat? Dan zijn er gelukkig genoeg manieren om je gehoor te ondersteunen.
Ben je op zoek naar gehoorbescherming of hulpmiddelen die je oren helpen gezond te houden? In onze webshop vind je een ruime selectie aan gehoorbescherming en andere hulpmiddelen – ook geschikt voor mensen met een verhoogd risico op gehoorverlies.
