We hebben het er regelmatig over in blogs over gehoor, geluid en gehoorbescherming: hertz. Of kilohertz. Soms megahertz. En in de techwereld zelfs gigahertz. Maar wat betekenen die eenheden eigenlijk precies? En wat kun je ermee als je meer wilt snappen over geluid, gehoorverlies of oordoppen?
In deze blog leggen we het uit. Geen droge natuurkundeles, wel een duidelijke uitleg in gewone-mensen-taal. Want geloof ons: het snappen van deze termen maakt je leven als luisteraar, muziekliefhebber of festivalganger net een stukje makkelijker.
Wat is Hertz (Hz)?
Hertz (afgekort: Hz) is een eenheid waarmee je frequentie meet. Oftewel: het aantal trillingen per seconde. Eén Hertz betekent dus: één trilling per seconde.
Geluid bestaat uit trillingen in de lucht die je oren opvangen. Hoe meer trillingen per seconde, hoe hoger de toon klinkt. En hoe minder trillingen per seconde, hoe lager.
Een paar voorbeelden:
- 20 Hz: dat is een extreem lage brom die je eerder voelt dan hoort
- 440 Hz: dat is de toon A, die wordt gebruikt om instrumenten te stemmen
- 1000 Hz: dat is een middenfrequentie die veel voorkomt in spraak
- 15.000 Hz: dat is een hele hoge piep, hoorbaar voor jonge mensen maar vaak niet meer voor 50-plussers
Het menselijk gehoor kan in principe geluid waarnemen tussen de 20 Hz en 20.000 Hz. Althans, als je oren nog helemaal fris en onbeschadigd zijn. In de praktijk horen veel mensen na hun dertigste al niet meer boven de 16.000 Hz.
Wat is Kilohertz (kHz)?
Kilohertz betekent letterlijk: duizend Hertz. Dus 1 kHz = 1.000 Hz.
De kHz-eenheid wordt vooral gebruikt om hogere frequenties aan te duiden, zoals die van spraak, muziek en gehoortesten. Als je bijvoorbeeld in een gehoortest zit, hoor je piepjes op verschillende frequenties tussen de 0,25 kHz en 8 kHz. Dit is namelijk het belangrijkste gebied voor spraakverstaan en algemene communicatie.
Wat je moet weten:
- Tussen de 0,5 en 4 kHz ligt het belangrijkste spraakgebied
- Frequente gehoorschade door lawaai zit vaak tussen 3 en 6 kHz
- Muziekliefhebbers en geluidsmensen gebruiken kHz om toonbalans te bepalen
Hoe ouder je wordt (of hoe meer je je oren hebt blootgesteld aan lawaai), hoe meer gevoeligheid je verliest in de hogere kHz-regio.
Wat is Megahertz (MHz)?
Megahertz betekent: miljoen Hertz. Dus 1 MHz = 1.000.000 Hz.
Dat is veel te hoog om te horen met het menselijk oor. Maar dat betekent niet dat het niet belangrijk is. Megahertz speelt vooral een rol in techniek, draadloze verbindingen en communicatieapparatuur.
Een paar voorbeelden:
- FM-radio: tussen de 88 en 108 MHz
- Draadloze hoortoestellen: werken met radiosignalen in MHz
- Bluetooth en wifi gebruiken signalen in MHz en GHz
Dus hoewel je MHz niet ‘hoort’, bepaalt het wel of je hoortoestel goed werkt, je draadloze microfoon verbinding maakt of je telefoon heldere audio kan streamen.
Wat is Gigahertz (GHz)?
Gigahertz is een stapje verder: één miljard trillingen per seconde. 1 GHz = 1.000 MHz = 1.000.000.000 Hz.
Ook hier geldt: je hoort deze trillingen niet. Maar je gebruikt ze wél.
Bijvoorbeeld:
- Wifi-signalen (zoals 5 GHz-netwerken)
- Bluetooth-signalen voor je draadloze oordoppen of hoortoestel
- Processors in computers en smartphones (bijv. 2,4 GHz of 3,6 GHz)
Dus als je hoortoestel verbinding maakt met je telefoon, je streamt muziek of je hebt een wekker-app die je hoortoestel wakker maakt: dan speelt GHz op de achtergrond een grote rol.
Wat kun jij met die kennis?
Misschien denk je: leuk die eenheden, maar wat heb ik eraan? Nou, behoorlijk veel. Als je eenmaal snapt wat die frequenties betekenen, kun je beter omgaan met gehoorverlies, gehoorbescherming en technologie.
Een paar praktische voordelen:
1. Je snapt waarom bepaalde tonen lastig te horen zijn
Heb je moeite met sisklanken of kinderstemmen? Grote kans dat je in de 4-6 kHz minder goed hoort.
2. Je kunt gerichter gehoorbescherming kiezen
Oordoppen voor muziek dempen gelijkmatig over alle kHz. Maar schuimdoppen duwen juist hoge tonen meer weg, wat stemmen onduidelijk maakt. Weten wat je oren nodig hebben, maakt het makkelijker om de juiste bescherming te kiezen.
3. Je begrijpt je tinnitus beter
Tinnitus klinkt vaak als een piep van bijvoorbeeld 6 of 8 kHz. Dat is meestal precies het frequentiegebied waarin je gehoor schade heeft opgelopen. Het maakt inzichtelijk waarom gehoorverlies en tinnitus vaak samen gaan.
4. Je weet wat je instelt
Of je nu aan de equalizer van je muziek-app zit of je hoortoestel bijstelt: je weet wat er gebeurt als je een frequentieband aanpast.
5. Je maakt betere keuzes met tech
Wist je dat sommige draadloze apparaten op 2,4 GHz werken en anderen op 5 GHz? Als je veel storing ervaart met je draadloze hoortoestel of streamingsysteem, kan het helpen om te snappen in welk frequentiegebied jouw wifi en apparaten actief zijn.
Frequentiereeksen en gehoorverlies
Een audiogram (de grafiek van je gehoortest) laat precies zien in welke frequenties je gehoor goed is, en waar het achteruitgaat. Vaak zijn de hogere frequenties als eerste aangetast, vooral bij lawaaischade of ouderdomsslechthorendheid.
Daarom zijn moderne hoortoestellen vaak geoptimaliseerd voor spraakverstaan rond 2-4 kHz, met extra versterking in hogere regionen als dat nodig is.
Tot slot: bescherm je hele frequentiebereik
Elke frequentie die je verliest, is een stukje geluidsbeleving minder. Van het zachte ritselen van bladeren (hoge Hz) tot het warme grommen van een contrabas (lage Hz). Daarom is gehoorbescherming zo belangrijk, zeker bij concerten, motorsport, festivals of harde klussen.
Ben je op zoek naar goede gehoorbescherming die je oren beschermt zonder het geluid te vervormen? Of juist naar tech die je helpt om wél te blijven horen wat je mist? Kijk in onze webshop of neem even contact met ons op. We denken graag met je mee.
Want of het nu gaat om 440 Hz of 5 GHz: als het je gehoor raakt, willen wij dat je het goed hoort.
