Grote machines, boren, slijpen, pompen, of voortdurend geroezemoes: op veel werkplekken is geluid aan de orde van de dag. Maar wat veel mensen vergeten, is dat langdurige blootstelling aan lawaai kan leiden tot blijvende gehoorschade. In Nederland zijn daar duidelijke regels voor opgesteld. Werkgevers én werknemers hebben beiden een verantwoordelijkheid als het gaat om veilig werken met geluid. In deze blog leggen we uit wat de regels zijn én welke gehoorbescherming het beste past bij jouw werksituatie.
Wanneer is gehoorbescherming verplicht?
De Arbowet geeft duidelijke richtlijnen voor werken in lawaai. Het gaat dan vooral om de geluidsniveaus waaraan je gedurende je werkdag wordt blootgesteld. Dit wordt uitgedrukt in decibel (dB), gemeten in het oor.
- Vanaf 80 dB(A): De werkgever moet gehoorbescherming aanbieden.
- Vanaf 85 dB(A): Het dragen van gehoorbescherming is verplicht.
- Boven 87 dB(A): De blootstelling aan lawaai mag deze waarde nooit overschrijden, dus ook zeker niet als je gehoorbescherming draagt.
Ter vergelijking: 80 dB komt ongeveer overeen met een drukke verkeersweg, en 85 dB met een voorbijrijdende vrachtwagen. Klinkt misschien niet zo heftig, maar 8 uur per dag in zo’n omgeving werken kan al snel tot gehoorschade leiden.
Wat zijn de gevolgen van te veel lawaai?
Langdurige blootstelling aan harde geluiden kan leiden tot:
- Permanente gehoorschade
- Oorsuizen of tinnitus
- Vermoeidheid en concentratieproblemen
- Communicatieproblemen op het werk
Gehoorschade is meestal onherstelbaar. Daarom is voorkomen altijd beter dan genezen. Goede gehoorbescherming is dan ook geen overbodige luxe, maar een essentieel onderdeel van veilig werken.
Welke soorten gehoorbescherming zijn er?
Afhankelijk van het werk, de omgeving en persoonlijke voorkeur, kun je kiezen uit verschillende vormen van gehoorbescherming. We zetten de meest voorkomende op een rij:
1. Oorkappen
Oorkappen zijn robuust, eenvoudig in gebruik en bieden een hoge demping. Ze worden vaak gebruikt in de bouw, bij sloopwerk, op luchthavens of in fabrieken.
Voordelen:
- Hoge bescherming
- Makkelijk op en af te zetten
- Duidelijk zichtbaar (controleerbaar)
Nadelen:
- Zwaarder dan oordoppen
- Kunnen warm en zweterig zijn
- Minder geschikt in combinatie met andere PBM’s (zoals helmen of brillen)
2. Universele oordoppen
Oordoppen zijn compacter en zitten direct in het oor. Universele doppen zijn geschikt voor incidenteel gebruik of als je ze met meerdere mensen deelt (bijv. met vervangbare dopjes).
Voordelen:
- Licht en compact
- Vaak goedkoper
- Snel inzetbaar
Nadelen:
- Minder comfortabel bij langdurig dragen
- Sluiten het oor soms volledig af (lastig bij communicatie)
3. Op maat gemaakte otoplastieken
Deze gehoorbescherming wordt door een audicien of gehoorspecialist op maat gemaakt. Ze bieden een uitstekende pasvorm en kunnen worden voorzien van filters die bepaalde frequenties doorlaten.
Voordelen:
- Hoog draagcomfort, ook bij lange werkdagen
- Goede geluidskwaliteit bij communicatie
- Gaan jarenlang mee
Nadelen:
- Hogere aanschafkosten
- Persoonlijk, dus niet uitwisselbaar
Otoplastieken zijn uitermate geschikt voor professionals die vaak in lawaai werken en hun gehoor serieus willen beschermen, zonder in te leveren op comfort of verstaanbaarheid.
4. Elektronische gehoorbescherming
Deze gehoorbeschermers dempen schadelijke geluiden automatisch, maar laten zachte of spraakgeluiden door. Denk aan gehoorkappen met microfoon, handig voor beveiligers, militairen of bouwleiders die moeten kunnen communiceren.
Voordelen:
- Slimme technologie
- Goede balans tussen bescherming en communicatie
- Steeds meer modellen beschikbaar
Nadelen:
- Duurder in aanschaf
- Vraagt soms om onderhoud of batterijen
Gehoorbescherming combineren met andere bescherming
Werk je met een veiligheidshelm, bril of stofmasker? Let er dan op dat je gehoorbescherming goed blijft passen. Sommige oorkappen kunnen op een helm worden gemonteerd. Bij oordoppen of otoplastieken is dit minder een probleem, maar comfort blijft belangrijk.
Tips voor goed gebruik
- Draag de bescherming altijd in lawaaiige zones, ook als je er maar kort bent.
- Vervang oordoppen of filters tijdig om hygiëne en werking te waarborgen.
- Bewaar je gehoorbescherming schoon en droog, bij voorkeur in een opbergdoos(je).
- Controleer regelmatig of de demping nog goed werkt. Bij versleten oorkappen of beschadigde otoplastieken is de bescherming minder effectief.
De rol van de werkgever
Een werkgever is volgens de wet verplicht om:
- Het geluidsniveau op de werkvloer te meten.
- Gehoorbescherming te verstrekken waar nodig.
- Voorlichting te geven over de risico’s van lawaai.
- Medewerkers te laten keuren bij risico op gehoorschade.
Maar uiteindelijk ben je als werknemer zelf verantwoordelijk voor het dragen van de gehoorbescherming. Zie het als een onderdeel van je persoonlijke veiligheid, net als handschoenen of veiligheidsschoenen.
Samenvattend
Gehoorbescherming op de werkvloer is geen overbodige luxe, maar een wettelijke noodzaak én een investering in je eigen gezondheid. Werkgevers moeten deze bescherming faciliteren, en werknemers moeten haar gebruiken. Of je nu kiest voor oorkappen, oordoppen of op maat gemaakte otoplastieken: er is voor elke situatie een passende oplossing.
Zorg goed voor je gehoor, want beschadigd gehoor herstel je nooit meer.
Op zoek naar geschikte gehoorbescherming voor je werk? In onze webshop vind je een breed assortiment, van universele oordoppen en oorkappen tot accessoires voor onderhoud en reiniging. Vragen? We denken graag met je mee, neem gerust even contact op.
