Er bestaan een hoop hardnekkige mythes over wat wel en niet slecht is voor je gehoor. We weten inmiddels dat langdurige blootstelling aan harde geluiden, bepaalde medicijnen of infecties invloed kunnen hebben op hoe goed we horen. Maar hoe zit het met pittig eten? Je weet wel: die curry waar je van gaat zweten, de sambal die je tranen in de ogen bezorgt of die chilipeper die je tong verandert in een vuurzee. Kan dat je gehoor beschadigen? Of is dat een fabeltje dat vooral thuishoort in het rijtje “als je wortels eet, ga je beter zien”?
In deze blog duiken we dieper in het pittige verhaal achter… pittig eten. Wat doet het precies met je lichaam? Heeft het invloed op je oren? En zijn er situaties waarin het wél een rol speelt bij je gehoor?
Wat pittig eten eigenlijk met je lichaam doet
Om te begrijpen of pittig eten invloed kan hebben op je gehoor, moeten we eerst kijken wat er precies in je lichaam gebeurt wanneer je iets pittigs eet. Het “brandende” gevoel dat je ervaart, komt niet doordat je mond letterlijk in brand staat – al voelt dat soms wel zo. De boosdoener is een stofje genaamd capsaïcine, dat voorkomt in chilipepers en je zenuwreceptoren prikkelt.
Die receptoren – de zogenaamde TRPV1-receptoren – bevinden zich in je mond en keel en zijn eigenlijk bedoeld om hitte te detecteren. Capsaïcine zet ze echter voor de gek: je hersenen denken dat je tong in brand staat, terwijl er eigenlijk niks aan de hand is. Dat veroorzaakt het intense branderige gevoel, het zweten, het tranen van je ogen en soms zelfs een loopneus.
Het is belangrijk om te weten dat deze reacties vooral plaatsvinden in je mond, keel en spijsverteringssysteem. Je oren blijven hier meestal buiten schot. Maar er zijn een paar indirecte manieren waarop pittig eten wél invloed kan hebben op je gehoor.
De Scoville-schaal: meten hoe pittig iets écht is
Als we het over pittig eten hebben, kunnen we niet om de Scoville-schaal heen. Deze schaal, bedacht door de Amerikaanse chemicus Wilbur Scoville in 1912, meet hoe ‘heet’ een peper is op basis van de hoeveelheid capsaïcine die erin zit – het stofje dat je zenuwen laat denken dat je tong in brand staat. Hoe hoger de Scoville Heat Units (SHU), hoe pittiger de peper. Ter vergelijking: een gewone paprika heeft 0 SHU, een jalapeño zit tussen de 2.500 en 8.000 SHU, en een habanero kan oplopen tot wel 350.000 SHU. De beruchte Carolina Reaper – op dit moment een van de heetste pepers ter wereld – tikt zelfs meer dan 2 miljoen SHU aan. Dat verklaart waarom je van sommige gerechten gaat zweten alsof je net een marathon hebt gelopen. De Scoville-schaal is dus een handige manier om te begrijpen hoeveel capsaïcine je binnenkrijgt én waarom je oren soms lijken te suizen na een flinke hap sambal.
Pittig eten en je oren: indirecte effecten
Hoewel pittig eten je oren niet rechtstreeks beschadigt, kan het wél een paar bijwerkingen hebben die je oren tijdelijk beïnvloeden. Hieronder de belangrijkste:
1. Verstopte buis van Eustachius door slijmvorming
Pittig eten zorgt er bij veel mensen voor dat de slijmproductie op gang komt. Je gaat snotteren, je neus loopt en soms merk je zelfs dat je oren een beetje “dicht” gaan zitten. Dat komt doordat de buis van Eustachius – het smalle kanaal dat je middenoor verbindt met je keel – ook bekleed is met slijmvlies. Wanneer dit opzwelt of meer slijm produceert, kan de luchtdruk in je middenoor veranderen.
Het gevolg: een tijdelijk “doof” gevoel, alsof je in een vliegtuig zit dat net is opgestegen. Gelukkig verdwijnt dit effect meestal binnen een paar uur vanzelf.
2. Pittig eten en bloeddruk
Capsaïcine heeft een vaatverwijdend effect: het zorgt ervoor dat je bloedvaten zich tijdelijk iets verwijden, wat je bloeddruk kan beïnvloeden. Dit is op zich niet gevaarlijk, maar bij mensen met al bestaande problemen met de bloedsomloop of een hoge bloeddruk kan dit effect soms sterker zijn.
Waarom dat belangrijk is voor je gehoor? Omdat je binnenoor extreem gevoelig is voor veranderingen in de bloedtoevoer. Een gezonde bloedsomloop is essentieel voor een goed functionerend gehoororgaan. In uitzonderlijke gevallen zou een sterke stijging of daling van de bloeddruk door extreem pittig eten dus invloed kunnen hebben op hoe goed je hoort – al is dat zeldzaam.
3. Allergische reacties of zwellingen
Bij sommige mensen kan pittig eten een allergische reactie veroorzaken, vooral bij bepaalde specerijen of exotische ingrediënten. In zeldzame gevallen kan dat ook de slijmvliezen rond je gehoorbuis aantasten, wat weer kan leiden tot een tijdelijk verminderd gehoor.
Nogmaals: dit komt nauwelijks voor, maar het is goed om te weten dat oorproblemen soms een bijwerking kunnen zijn van een bredere reactie van je lichaam.
Pittig eten bij oorproblemen: wel of niet doen?
Als je al last hebt van je oren – bijvoorbeeld een oorontsteking, buis van Eustachius-problemen of gehoorverlies – vraag je je misschien af of je beter even kunt wachten met die extra pittige sambal. Over het algemeen is dat niet nodig. Pittig eten verergert zulke klachten meestal niet.
Toch zijn er een paar uitzonderingen:
- Bij middenoorontsteking of verkoudheid: Als je slijmvliezen al gezwollen zijn, kan pittig eten ervoor zorgen dat ze nog iets meer opzwellen. Daardoor kun je tijdelijk een drukkend gevoel ervaren of zelfs wat minder horen.
- Bij tinnitus (oorsuizen): Sommige mensen met tinnitus merken dat hun klachten tijdelijk verergeren door pittig eten, mogelijk door een verandering in de bloeddruk. Dit verschilt sterk per persoon.
- Bij maag- of darmproblemen: Pittig eten kan een stressreactie veroorzaken in je lichaam, wat bij sommigen indirect invloed heeft op hun gehoorperceptie – bijvoorbeeld door verhoogde hartslag of bloeddruk.
Het belangrijkste advies: luister naar je lichaam. Als je merkt dat pittig eten jouw gehoor of oren beïnvloedt, is het geen slecht idee om een tandje lager te schakelen qua pittigheid.
De voordelen van pittig eten (ook voor je oren!)
Tot nu toe hebben we het vooral gehad over mogelijke negatieve effecten, maar pittig eten heeft ook positieve eigenschappen die indirect gunstig kunnen zijn voor je gehoor.
- Betere doorbloeding: Capsaïcine stimuleert de bloedcirculatie. En zoals eerder genoemd, heeft een goed doorbloed binnenoor baat bij voldoende zuurstof en voedingsstoffen.
- Minder ontstekingen: Capsaïcine heeft ontstekingsremmende eigenschappen. Chronische ontstekingen zijn een van de oorzaken van gehoorproblemen, dus dit kan op de lange termijn juist beschermend werken.
- Boost voor je immuunsysteem: Pittig eten verhoogt je lichaamstemperatuur licht, wat je immuunsysteem activeert. Een sterk immuunsysteem kan helpen om infecties te voorkomen die gehoorschade veroorzaken.
Pittigheid en gehoor: een fascinerende relatie
Er is nog een interessant fenomeen dat de moeite waard is om te noemen: “referred sensation”. Sommige mensen ervaren bij het eten van extreem pittig voedsel een tintelend of zelfs pijnlijk gevoel in hun oren. Dat komt niet doordat het eten hun gehoor beschadigt, maar doordat de zenuwen in je keel en oren met elkaar verbonden zijn.
Het is een beetje hetzelfde als “oorpijn” voelen bij keelpijn. De trigeminuszenuw, die signalen van je gezicht en mond doorgeeft, kan namelijk ook een prikkel naar je oor sturen. Het klinkt gek, maar je oren reageren dus soms mee op de hitte in je mond – een prachtig voorbeeld van hoe alles in je lichaam met elkaar samenhangt.
Pittig eten beschadigt je gehoor niet – maar let wel op
Laten we het kort samenvatten: nee, pittig eten beschadigt je gehoor niet rechtstreeks. Je trommelvlies gaat er niet van kapot en je haarcellen in het slakkenhuis raken er niet door beschadigd.
Wel kan pittig eten indirect invloed hebben op hoe je hoort. Denk aan slijmvorming, veranderingen in de bloeddruk of zeldzame allergische reacties. In de meeste gevallen zijn deze effecten tijdelijk en verdwijnen ze vanzelf zodra je lichaam weer in balans is.
Sterker nog: een beetje pit kan zelfs goed zijn voor je gezondheid – en dus ook voor je oren. Zolang je luistert naar je lichaam en niet overdrijft (lees: je mond niet verandert in een chilihel), is er geen reden om bang te zijn dat je gehoor eronder lijdt.
Dus ja, ga gerust los met sambal, chilivlokken of dat beruchte bakje Carolina Reaper-saus. Je oren zullen je niet haten – al kan het zijn dat je even moet slikken (of water moet drinken) voordat je dat kunt horen.
En mocht je na een pittige maaltijd toch een “doof” gevoel hebben: geef je buis van Eustachius even de tijd. Meestal is alles binnen een paar uur weer helemaal zoals het was.
Kortom: pittig eten en gehoor? Een vurige combinatie, maar geen gevaarlijke.
Bonus: Jenna Ortega bij Hot Ones
Hot Ones is een populaire Youtube-serie waarbij beroemdheden tijdens een interview steeds pittigere kippenvleugels eten. De lijst van celebs die al hebben meegedaan is eindeloos en de één gaat er gemakkelijker mee om dan de ander (niet zo gek, de laatste is naar verluid rond de 1,5 miljoen SHU) maar deze editie met Jenna Ortega (onder andere bekend van Wednesday) wilde ik jullie niet onthouden.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.