Gamen is al lang niet meer iets wat alleen in de vrije uurtjes gebeurt. Het is een volwaardige hobby, voor sommigen zelfs een carrière. Of je nu FIFA speelt, Call of Duty, een intens potje Fortnite, of je helemaal onderdompelt in een RPG: de kans is groot dat je flink wat uren achter het scherm doorbrengt. Met een headset op je hoofd, het volume lekker hoog, volledig in de gamezone.
En precies dáár zit het risico. Want net als bij festivals, harde muziek of machines op de werkvloer, kun je ook gehoorschade oplopen door gamen. Zonder dat je het doorhebt. Of zonder dat iemand het je ooit heeft verteld.
Tijd om dat eens uit te leggen. Want als je je gehoor verpest, kun je dat niet meer ‘uitzetten’ zoals je een game afsluit.
Waarom gamen een risico vormt voor je gehoor
Veel gamers gebruiken een headset. Logisch ook: het verbetert je beleving, helpt bij het lokaliseren van vijanden, laat je communiceren met teamgenoten en maakt het simpelweg leuker. Maar het volume staat vaak behoorlijk hoog – soms zelfs standaard.
Geluidsgolven die continu op je trommelvlies denderen kunnen serieuze schade aanrichten. Zeker als je urenlang speelt zonder pauze. Gehoorzenuwen kunnen overbelast raken en bij langdurige blootstelling zelfs beschadigd worden. En die schade is blijvend.
Wat veel mensen niet weten, is dat het volume boven de 85 decibel al schadelijk kan zijn als je er lang genoeg aan wordt blootgesteld. En een gemiddelde gamingheadset? Die tikt makkelijk de 100 dB aan. Zet je hem écht hard, dan kan het nog veel hoger worden. Vergelijk dat maar eens met een concertzaal of een bouwplaats – die krijgen niet voor niets regels en beschermingsplicht. Maar thuis, met je controller en headset, ben je je eigen geluidsmanager. En dat gaat niet altijd goed.
Gehoorschade sluipt erin
Het verraderlijke van gehoorschade is dat het zich langzaam opbouwt. Je merkt het niet direct na een gamingsessie van drie uur. Misschien voel je even een piep of druk op je oren, maar dat trekt weer weg.
Tot het moment dat het níet meer wegtrekt.
Tinnitus, oftewel een constante piep of suis in je oor, komt steeds vaker voor bij jongeren. Gehoorverlies ook. Niet alleen door festivals of harde muziek, maar dus ook door dagelijks gamen. Zonder bescherming. Zonder pauze. En met het volume altijd op standje max.
Hoe weet je of je last hebt van beginnende schade?
Gehoorschade hoeft niet meteen te betekenen dat je helemaal niets meer hoort. Het begint vaak subtiel:
- Je hoort mensen minder goed in een rumoerige ruimte
- Je moet vaker vragen of iemand iets kan herhalen
- Je krijgt last van een piep of suis na het gamen
- Je oren voelen gevoelig of ‘vol’ na het dragen van je headset
- Je hebt moeite met het volgen van gesprekken, vooral in gezelschap
Herken je dit? Dan is het misschien tijd om na te denken over je gamegewoonten en je gehoor serieus te nemen.
Wat kun je doen om je oren te beschermen?
Gelukkig betekent dit niet dat je je controller aan de wilgen moet hangen. Gamen én goed zorgen voor je gehoor kan prima samen. Een paar praktische tips:
Zet je volume lager
Klinkt als een open deur, maar is écht de belangrijkste stap. Je went aan een lager volume sneller dan je denkt. Een goed uitgangspunt is: als je de mensen om je heen niet meer hoort praten, staat het te hard. Of nog makkelijker: zorg dat je het volume op maximaal 60% van de stand zet.
Gebruik een headset met volumebegrenzer
Er zijn speciale headsets op de markt die het geluid automatisch begrenzen tot een veilig niveau. Ideaal voor jongere gamers of wie zichzelf niet helemaal vertrouwt met de volumeknop. Sommige modellen zijn zelfs specifiek gemaakt voor kinderen.
Neem regelmatig pauze
Gun je oren rust. Zet je headset af, ga even naar buiten, drink wat water, stretch je benen. Niet alleen goed voor je gehoor, maar ook voor je concentratie en je lichaam.
Gebruik externe speakers met goede akoestiek
Soms kan het een uitkomst zijn om af en toe zonder headset te gamen. Zeker als je alleen speelt of games waar geluid minder cruciaal is. Goede speakers met gebalanceerd geluid kunnen je gehoor sparen.
Ouders en kinderen: hoe maak je het bespreekbaar?
Veel jonge gamers zitten dagelijks urenlang met een headset op. Als ouder maak je je misschien zorgen, maar je wil ook niet als een betuttelende zeurpiet overkomen. Toch is dit onderwerp belangrijk genoeg om serieus te nemen.
Maak het bespreekbaar door vragen te stellen in plaats van regels op te leggen:
- “Wat hoor je eigenlijk als je zo lang een headset op hebt?”
- “Heb je weleens een piep in je oor na het gamen?”
- “Wist je dat er headsets bestaan die je oren beschermen zonder dat je iets mist?”
En natuurlijk: geef zelf het goede voorbeeld als je zelf ook graag een game speelt of muziek luistert. Laat zien dat zorgen voor je oren normaal is.
Je hebt maar één paar oren. Die moeten je een leven lang mee. En met alle techniek die er tegenwoordig is, hoef je écht niets in te leveren op je game-ervaring.
Tinnitus en gamen: een groeiend probleem
Tinnitus komt steeds vaker voor bij jonge mensen. En hoewel het niet altijd door gamen komt, speelt het vaak wel een rol. Vooral als je veel speelt met een gesloten headset, zonder pauze en op hoog volume.
Een constante piep of suis in je oor is ontzettend frustrerend en vermoeiend. Het beïnvloedt je slaap, je concentratie en je humeur. En het is vaak niet meer te genezen.
Voorkomen is dus echt beter dan genezen.
Tot slot: gamen mag, maar wees niet doof voor de risico’s
Gamen is geweldig. Het is ontspannend, verbindend, uitdagend, en soms zelfs leerzaam. Maar dat betekent niet dat je je gezondheid ervoor op het spel hoeft te zetten. Zeker niet als het gaat om je gehoor.
Met een paar simpele aanpassingen maak je een wereld van verschil. Zet dat volume een tandje lager. Kies voor een veilige headset. En durf pauze te nemen.
